EURECA
Republika Czeska dąży do ulepszenia swoich strategii gospodarki wodnej, aby zatrzymać więcej wody w naturalnych krajobrazach, jak określono w "Krajowym planie działania". Inicjatywa ta ma na celu naprawienie błędów z przeszłości, kiedy to główny nacisk kładziono na szybkie odprowadzanie wody poprzez rozległe systemy odwadniające zaprojektowane w celu przygotowania pól uprawnych do intensywnego rolnictwa. Takie praktyki doprowadziły do znacznej rocznej utraty wody, około 10 milionów metrów sześciennych z krajobrazu, podkreślając pilną potrzebę przejścia na zrównoważoną gospodarkę wodną.
Rewitalizacja cieków wodnych polega na skorygowaniu niewłaściwego zarządzania kontrolą przepływu w przeszłości, aby przywrócić je do stanu bliższego naturalnemu, a tym samym przywrócić naturalne funkcje ekosystemów wodnych. Proces naturalizacji cieków wodnych i obszarów zalewowych, zarówno na terenach otwartych, jak i miejskich, łączy ochronę środowiska z celami gospodarki wodnej. W wielu przypadkach prowadzi to nie tylko do odbudowy ekologicznej, ale także zwiększa retencję wody w krajobrazie w celu zwalczania suszy i pomaga w kontrolowaniu i łagodzeniu skutków powodzi.
Rewitalizacja, której celem jest naturalizacja cieków wodnych i zarządzanie obszarami zalewowymi wymaga zazwyczaj nakładów inwestycyjnych i jest inicjowana w oparciu o szczegółowy plan opracowany przez certyfikowanego specjalistę ds. wodociągów. Dzieję się to z reguły po przeprowadzeniu kompleksowych konsultacji w zakresie gospodarki wodnej.
Proces ten wykorzystuje dogłębne zrozumienie morfologii rzeki i specyficznego typu hydromorfologicznego rzeki w celu zaprojektowania modyfikacji, które są zgodne z naturalnym stanem cieku wodnego. Podejście to obejmuje analizy hydromorfologiczne i jakości wody, oparte na naturalistycznej ocenie docelowego obszaru. Co więcej, projekt opiera się na obszernych danych historycznych na temat wcześniejszych konfiguracji cieku wodnego i analizach porównawczych z podobnymi odcinkami tych samych lub podobnych rzek, które pozostały nietknięte interwencjami technicznymi, zapewniając, że prace renowacyjne są świadome i skuteczne.
Republika Czeska ma zaplanowaną strategię rewitalizacji rzek i potoków. We wspomnianym przypadku rewitalizacja cieku wodnego o nazwie "Bukovka" jest bardzo imponującą interwencją w krajobraz. Inicjatywę rewitalizacyjna w gminie Živanice, zakłada bowiem, iż strumień "Bukovka" powrócić do naturalnego kształtu . Dodatkowo planowane są prace nad budową siedmiu małych zbiorników wodnych (trzy z nich z możliwością przepływu wody) oraz powiększenia terenów podmokłych stanowiących główny cel rewitalizacji.
W przeszłości naturalny ciek wodny Bukovka został wyprostowany i wypełniony betonowym materiałem, co nie pozwala na wchłanianie wody do gleby.
Priorytetowym celem rewitalizacji rzeki było przywrócenie nurtu do jej historycznego i naturalnego stanu. Dzięki temu możliwe było zwiększenie retencji wody. Jednym z głównych czynników poprawiających retencję wody w krajobrazie są przede wszystkim sieć drzew oraz gęsta i zwarta roślinność. Szorstkie dno strumienia i jego falowanie, tj. wydłużenie i złagodzenie podłużnego nachylenia brzegu, spowolniło przepływ wody, a tym samym wydłużyło czas przepływu wody przez ten odcinek. W meandrach spowolniona woda może lepiej przesiąkać do otaczających gruntów i tworzyć mokradła i stawy w sąsiednich zagłębieniach.
Warto zauważyć, że do umocnienia strumienia został użyty cement hydrauliczny, który z natury jest gładki. Z punktu widzenia samooczyszczania się wody jest to zjawisko negatywne. Badania wykazały, że w kotekscie oczyszczania wody, dno pokryte kamieniami ma półtora raza lepszą powierzchnię, od tej pokrytej betonem. Efekt samooczyszczania jest więc lepszy i uzależniony jest od czasu kontaktu wody z powierzchnią dna.
W ramach inicjatywy zaniedbana część miasta doczekała się rewitalizacji, a mieszkańcy znaleźli tam przyjemne miejsce do wypoczynku.
Światowy Fundusz na rzecz Przyrody (WWF) został założony w 1961 roku, a jego głównym celem jest ochrona różnorodności biologicznej i promowanie zrównoważonych praktyk w celu ochrony środowiska.
WWF działa we Włoszech od 1966 roku, a od roku 1967 organizacja powołała do życia WWF Oasis System, czyli program obejmujący szczególną ochroną zbiorniki wodne na świecie ( zwanych oazami).
Oaza Lago di Conza to wyjątkowy kompleks wodny (jeden z 12 tego typu w Campanii) chroniony i zarządzany przez podmiot prywatny (tj. organizację WWF) Jest to jeden z pierwszych tego typu kompleksów wodnych w Europie, zarządzanych przez organizację pożytku publicznego. Oaza Conza i jej podobne są miejscami dedykowanymi ochronie ziemi, bioróżnorodności i służą jednocześnie jako miejsce edukacji obywateli na temat wartości i znaczenia ochrony przyrody. WWF działa na rzecz ochrony przyrody i promowania zrównoważonego rozwoju w regionie włoskim w celu ochrony środowiska i bioróżnorodności.
Zbiornik wodny Conza, który jest objęty ochroną w ramach WWF Oasis System, zajmuje powierzchnię 800 hektarów i z przyrodniczego punktu widzenia jest jednym z najistotniejszych obszarów w południowo-środkowych Włoszech. Budowę zbiornika rozpoczęto w 1972 roku, w wyniku czego powstała tama umożliwiająca gromadzenie wody z rzeki Ofanto do celów irygacyjnych. Zapora działa od 1992 r., a jej powierzchnia wynosi 252 km², zaś zbiornik mieści 63 mln m³ wody. Zbiornik służy wielu celom, w tym nawadnianiu, a od 2013 r. zapewnia wodę pitną. Rzeka Ofanto, która zasila zaporę Conza della Campania, bierze swój początek między Nusco i Torella dei Lombardi i wpływa do Morza Adriatyckiego,
Teren jezior ma wyjątkowe znaczenie przyrodnicze zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Ze względu na różnorodność awifauny, która gniazduje lub zatrzymuje się tu podczas długich migracji między kontynentem afrykańskim a Europą, obszar ten, w 1999, został, objęty programem WFF Oasis System. Dodatkowo, z uwagi na występowanie na obszarze jeziora zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt, Oaza Conza jest uznawany przez Unię Europejską za Specjalny Obszar Ochrony (Special Area of Conservation) i Obszar Specjalnej Ochrony (Special Protection Area).
Na obszarze tym znajduje się największa kolonia czapli w południowych Włoszech. Oaza Conza jest również kluczowym punktem na trasie migracji ptaków, które przelatują tu wiosną i jesienią, w tym żurawi, ptaków drapieżnych, bocianów i kaczek.
Flora obszaru jeziora obejmuje liczne gatunki roślin, które skolonizowały różne tereny zbiornika. Niektóre z nich, uważane za "chwasty", odgrywają istotną rolę w ochronie bioróżnorodności. Również awifauna jest tu wyjątkowo bogata. Do tej pory odnotowana około 140 gatunków ptaków, zarówno lęgowych i wędrownych. Wszak dostęp do tamy i zbiornika jest ograniczony, to istnieje możliwość wędkowania z odpowiednią licencją.
Oaza Conza, przy której działa centrum edukacyjne i jest prowadzone przez dr Marcello Giannotti, prowadzi szereg warsztatów i inicjatywy. Jednym z nich jest "Tradizional-Mente" (tradycja umysłu), czyli warsztaty koncentrujące się na ochronie bioróżnorodności i tradycyjnych praktykach rolniczych. Oaza oferuje również wycieczki z przewodnikiem, warsztaty edukacji ekologicznej dla szkół oraz różne programy i działania np.: obszar dzikiej przyrody dla kaczek, czy wycieczki kajakowe po jeziorze.
Oaza jest dostępna dla każdego i posiada dwa szlaki dla zwiedzających:
- Szlak Przyrodniczy - spacer przyrodniczy ze sztucznym stawem i punkt widokowy z elementami edukacyjnymi. Spacer ten daje możliwość poznania bogactwa gatunków zamieszkujących terenów podmokłych.
- Szlak Bociana Białego prowadzi do obszarów z dziką przyrodą i prastarym sadem zawierającym sześć odmian jabłoni typowych dla tego obszaru.
Zaangażowanie WWF w projekt tworzenia obszarów chronionych ma na celu: zwiększenie działań proekologicznych na terenie oaz; poprawę ich użyteczności i dostępności (w tym aspektów online); organizację i uczestnictwo społeczności w konferencjach i wydarzeniach publicznych; tworzenie raportów i publikacji dotyczących projektów; uczestnictwo w posiedzeniach komitetów i rad; organizowanie wydarzeń i kampanii upowszechniających; rejestrowanie zgłoszeń dotyczących wykroczeń przeciwko środowisku; oraz prowadzenie szkoleń dla dorosłych w zakresie edukacji ekologicznej.
Podsumowując, program Oasi WWF Lago di Conza służy jako ważne działanie na rzecz ochrony przyrody, włączając florę i faunę. Dodatkowo, przyczynia się do edukacji ekologicznej i upowszechniania zrównoważonych rozwiązań we Włoszech.
Plaza Mayor to ogromne centrum handlowe z ponad 155 sklepami i dużą liczbą restauracji, położone zaledwie kilka minut od Malagi.
Firma zarządzająca ogrodem, Sonae Sierra, stawia na innowacyjne rozwiązania i oferuje klientom różnorodne atrakcje w swoich centrach handlowych, a zrównoważony rozwój jest podstawową wartością w jej filozofii.
Ogrody Plaza Mayor są doskonałym przykładem tego zaangażowania, ponieważ są zrównoważone i przyjazne dla środowiska.
Proces tworzenia zrównoważonych ogrodów rozpoczął się w 2010 roku. Od tego czasu przeprowadzono różne działania, które pokazały, że nawet przeznaczając mniej zasobów, można mieć bardziej spektakularny ogród.
Pierwszym krokiem było przeprojektowanie ogrodu poprzez zmniejszenie powierzchni trawnika i wprowadzenie rodzimych roślin.
Pięć lat później zdecydowano się na biologiczne techniki zwalczania szkodników, przydatne do uwalniania pożytecznych owadów i ograniczenia stosowania chemicznych produktów fitosanitarnych.
W 2016 r. bioróżnorodność i atrakcyjność ogrodu zostały zwiększone dzięki wprowadzeniu kolonii motyli monarchów, która obecnie stała się stabilna.
W 2019 r. zdecydowano się na naturalistyczny styl ogrodu, wprowadzając gatunki autochtoniczne i śródziemnomorskie, a także gatunki dostosowane do warunków środowiskowych Pozwoliło to znacznie zmniejszyć zużycie wody i zasobów, jednocześnie zwiększając bioróżnorodność ogrodu.
W ostatnich latach ta bioróżnorodność była promowana poprzez różne działania ukierunkowane na małą faunę, takie jak instalacja schronień dla ptaków, oczek wodnych, które ułatwiają przetrwanie małych ssaków i gadów, oraz hoteli dla owadów, konstrukcji, które zapewniają pożywienie pożytecznym owadom i sprawiają, że osiedlają się one w ogrodzie.
Wszystkie te inicjatywy sprawiły, że ogrody Plaza Mayor stały się prawdziwym ekosystemem, w którym bardzo łatwo jest zobaczyć różnorodne ptaki, różne gady, motyle i małe ssaki, takie jak jeże, a nawet króliki.
To ekologiczne, naturalne i zrównoważone podejście idzie w parze z wysokim poziomem technologicznym. Skomputeryzowane nawadnianie, ze stacją pogodową i sondami wilgotności dostosowuje poziom nawadniania do zapotrzebowań ogrodu w danym momencie.
Wszystkie te działania koncentrowały się na poszanowaniu naturalnych cykli i pozwoliły ekosystemowi działać w naturalny i zrównoważony sposób.
W tym projekcie, który opiera się na filozofii ciągłego doskonalenia Kaizen, zaangażowanie w ulepszanie naszego naturalnego dziedzictwa jest ucieleśnione w naszej przyszłej wizji. Ekosystem ma zostać wzbogacony poprzez wprowadzenie gatunków, które przyczyniają się do jego równowagi i estetyki, takich jak nietoperze i pawie. Co więcej, unikalne doświadczenie jest zapewniane odwiedzającym poprzez inicjatywy edukacji ekologicznej. Obejmują one wycieczki z przewodnikiem, dostępne na życzenie, oraz interaktywne szlaki, na których odwiedzający mogą brać udział w zajęciach edukacyjnych. Możliwości te pozwalają na odkrywanie różnorodnych gatunków w ogrodzie, przy jednoczesnym docenianiu jego piękna.
San Giovanni a Teduccio, to przedmieście Neapolu charakteryzujące się silnymi wyzwaniami środowiskowymi i społeczno-ekonomicznymi. Są to przedmieścia Neapolu borykające się z takimi wyzwaniami jak: problemy wynikające z aktywności mafii; zanieczyszczenie środowiska spowodowane opuszczonymi zakładami chemicznymi; problemy z gentryfikacją terenów ze względu na wysoki poziom zanieczyszczeń; morze niezdatne do kąpieli ze względu na brak oczyszczalni ścieków oraz wysoki poziom ubóstwa.
To właśnie na tych przedmieściach narodziła się pierwsza spółdzielnia energetyczna. Utworzona przez Legambiente Campania "Wspólnota Energii i Solidarności Wschodniego Neapolu" obejmuje obecnie 20 rodzin i ma na celu podwojenie ich liczby w ciągu roku.
Utworzenie wspólnoty interesów składającej się z 20 rodzin doprowadziło do powstania Wspólnoty Energii i Solidarności Wschodniego Neapolu.
Grupa ekspertów monitorowała zużycie energii przez 20 rodzin, tworząc " kalkulację wydatków rodzinnych". Analiza rozpoczęła się od zidentyfikowania strat i zarządzania wydatkami na energię.
Fundacja Famiglia di Maria, organizacja działająca w sąsiedztwie i zajmująca się projektami edukacyjnymi dla nieletnich, udostępniła dach swojej siedziby (dawnego sierocińca z XIX wieku) inicjując oddolną transformację ekologiczną.
Dzięki zachętom ze strony państwa zainstalowano 166 paneli słonecznych i podłączono je do nowej elektrowni, która dzieli energię między 20 rodzin uczestniczących w projekcie. Panele fotowoltaiczne dostarczają energię do specjalnie skonstruowanej stacji, z której korzysta dwadzieścia rodzin uczestniczących w projekcie.
Instalacja należaca do społeczności San Giovanni a Teduccio została " uruchomiona" 17 grudnia 2021 r., wytwarzając 53 kW energii dla pierwszych dwudziestu rodzin w sąsiedztwie. Jak wyjaśnia Legambiente Campania, projekt ma objąć co najmniej czterdzieści mieszkań.
Rodziny te są dotknięte całkowitym lub skrajnym ubóstwem i często żyją w warunkach "ubóstwa energetycznego". Włączenie ich do społeczności energetycznej oznacza umożliwienie im korzystania z publicznej i legalnej sieci energetycznej, co sprawi, że staną się aktywnymi uczestnikami zmiany sposobu myślenia o dzielnicy.
Dlaczego Spółdzielnia Energetyczna Wschodniego Neapolu (East Naples Energy Community) jest ważna? Ponieważ łączy aspekty środowiskowe i społeczne. Tego typu spółdzielnia energetyczna wspiera zarówno rozwój innowacji jak też pomaga mieszkańcom finansowo. Oszczędności płynące z korzystania z odnawialnych źródeł energii przekładają się bezpośrednio na dobrobyt rodzin.
Kluczowe jest, aby to społeczności i dzielnice stały na czele zmiany sposobów wytwarzania energii, odchodząc od paliw kopalnych na rzecz ekologicznej transformacji.
Wspólnotowe Zasoby Energetyczne ( Community Energy Resources CER), zgodnie z definicją zawartą w ustawie z lutego 2020 r. (L. 28/2020), są autonomicznymi podmiotami prawnymi utworzonymi przez członków/użytkowników zlokalizowanych w pobliżu zakładu produkcji energii odnawialnej. Dzielą się one energią odnawialną.
Energia pobierana przez członków społeczności za pośrednictwem urządzeń zainstalowanych w ich domach jest uważana za "energię współdzieloną" i w związku z tym podlega subwencjom. W ciągu 25-letniego okresu gwarancyjnego modułów fotowoltaicznych łączna kwota otrzymanych dotacji, pomniejszona o koszty zarządzania, wyniesie ponad 200 000 euro. Ponadto przewiduje się, że wszyscy członkowie CER zaoszczędzą około 300 000 euro.
Dodatkowym elementem wsparcia jest program szkoleniowy dotyczący metod pozyskiwania energii odnawialnej oraz monitorowania zużycia energii elektrycznej i jakości budynku pod względem rozpraszania ciepła.
Zakład odsalania wody w Walencji stanowi godny uwagi przykład integracji technologii ze kwestiami ekologicznymi.
Walencja, jako miasto nadmorskie z okresowymi niedoborami wody, wdrożyła innowacyjne rozwiązania w celu zapewnienia zrównoważonego zaopatrzenia w wodę.
Zakład odsalania w Walencji jest strategicznie zlokalizowany wzdłuż wybrzeża, co pozwala na wykorzystanie wody morskiej jako źródła odsalania. Minimalizuje to wpływ na zasoby słodkiej wody z obszarów śródlądowych i wspiera miejskie zapotrzebowanie na wodę.
Zakład wykorzystuje energooszczędne technologie odsalania, w tym odwróconą osmozę, w celu przekształcenia wody morskiej w wodę słodką. Ten nacisk na efektywność energetyczną jest zgodny z zasadami ekologii miejskiej i zmniejsza ślad węglowy związany z procesami uzdatniania wody.
Niektóre zakłady odsalania w Hiszpanii, w tym te w Walencji, zintegrowały wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w swoich działaniach. Wykorzystując energię słoneczną lub wiatrową, zakłady te przyczyniają się do realizacji celów ekologii miejskiej, promując zrównoważone praktyki i zmniejszając zależność od energii nieodnawialnej.
Właściwe zarządzanie solanką ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania negatywnemu wpływowi na środowisko morskie. Zakład odsalania w Walencji wykorzystuje zaawansowane metody usuwania solanki, zapewniając, że skoncentrowana solanka powstająca w wyniku odsalania jest starannie zarządzana, aby zminimalizować zakłócenia ekologiczne w ekosystemie przybrzeżnym.
Odsolona woda produkowana przez zakład jest zintegrowana z miejską siecią wodociągową, zapewniając dodatkowe i zrównoważone źródło słodkiej wody dla miasta. Takie rozwiązanie pomaga zaspokoić zapotrzebowanie na wodę ludności miejskiej, jednocześnie zmniejszając presję na tradycyjne źródła słodkiej wody.
Bieżące inicjatywy badawcze i monitorujące są integralną częścią działalności Valencia Desalination Plant. Oceny wpływu na środowisko i badania nad wpływem zakładu na lokalne ekosystemy przyczyniają się do ciągłego doskonalenia praktyk odsalania z naciskiem na minimalizację negatywnego wpływu na środowisko.
Realizowany w Walencji projekt kładzie nacisk na świadomość i zaangażowanie społeczności. Edukacja lokalnej społeczności na temat korzyści i wyzwań związanych z technologią odsalania sprzyja poczuciu odpowiedzialności i zarządzania środowiskiem, zgodnie z zasadami ekologii miejskiej.
Zakład odsalania w Walencji stanowi pozytywny przykład tego, jak technologia odsalania może być wdrażana w sposób, który zaspokaja miejskie zapotrzebowanie na wodę, przy jednoczesnym poszanowaniu względów ekologicznych w przybrzeżnym środowisku miejskim.
Około 300 m2 ścian budynków w kampusie Uniwersytetu w Białymstoku zostało zabezpieczonych specjalną folią UV, pozwalającą ograniczyć liczbę kolizji ptaków ze szklanymi powierzchniami. To pionierskie działanie, ze względu na swoją skalę oraz nowatorką folię, było możliwe dzięki współpracy Uniwersytetu z partnerami: polską Fundacją Szklane Pułapki, austriacką organizacją BirdShades oraz lokalną firmą budowlaną.
Szklane ściany, okna wielkich rozmiarów, ozdobne refleksyjne elementy – we współczesnej architekturze pojawia się ich coraz więcej, są jednak poważnym zagrożeniem dla ptaków.
„Choć zdarza się, że świeżo umyta szyba w oknie czy drzwiach jest tak przejrzysta, że jej nie widzimy, ludzki mózg, dzięki różnym wskazówkom w postaci klamek czy cieni, jest w stanie ją "zobaczyć". Podobnie rozróżniamy ścianę lasu od jego odbicia w lustrzanej elewacji budynku. Ptaki trochę inaczej widzą świat. Swoje lustrzane odbicie traktują jako rywala, odbicie skupiska krzewów - jako ciągłość środowiska, a zacienione elementy szyb jako szczeliny, w których można się schować. Ów efekt lustra, czy sama przezroczystość przeszklonych powierzchni, jest ogromnym zagrożeniem dla ptaków, które się o nie rozbijają” wyjaśnia dr Krzysztof Deoniziak z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku.
„Gdy kilkanaście lat temu powstawał projekt naszego kampusu, ten aspekt jego architektury nie był brany pod uwagę. Dziś wiemy, że niektóre ściany budynków warto zabezpieczyć, aby harmonia z naturą, która jest wpisana w założenia kampusu, była pełniejsza. Musimy jednak robić to w taki sposób, by jednocześnie nie ingerować w zamysł artystyczny projektantów, by nie zmieniły się walory wizualne obiektów” komentuje prof. Robert Ciborowski, rektor UwB.
Problemem był materiał do zabezpieczenia szklanych powierzchni. Dość powszechne na rynku folie ochronne nie są w pełni przejrzyste: najczęściej widoczny jest na nich jakiś wzór. Ornitolodzy zaobserwowali, że aby wzór pełnił skuteczną rolę, musi być tak gęsto umieszczony na szybie, aby ptak ocenił że nie zmieści się między elementami wzoru, i nie ma znaczenia, czy wzorem są kropki, kreski, czy sylwetki ptaków drapieżnych, które same przez się nie pełnią funkcji odstraszającej, lecz są po prostu graficznym elementem.
Rozwiązaniem idealnym do zastosowania w uniwersyteckim kampusie okazał się produkt opracowany przez austriacką organizację BirdShades, która od lat działa na rzecz ochrony ptaków.
„Opracowana przez nas folia jest przezroczysta dla ludzkiego oka. Zawiera jednak specjalny wzór w regularnych odstępach. Ten wzór jest aktywny w świetle ultrafioletowym, które widzą ptaki. Pozwala im to postrzegać powierzchnię pokrytą naszą folią jako przeszkodę i omijać ją” tłumaczy Dominique Waddoup z BirdShades.
Jak ocenia Fundacja Szklane Pułapki, która wyszła z inicjatywą tego przedsięwzięcia, jest ono pionierskie przede wszystkim ze względu na swoją skalę: do tej pory nie ma w Polsce i Europie zbyt wielu przykładów zabezpieczenia dużych szklanych powierzchni folią ochronną UV.
Wszyscy partnerzy inicjatywy są zgodni, że potrzebna jest również powszechna edukacja w zakresie ryzyka kolizji ptaków ze szklanymi powierzchniami i możliwości zapobiegania takim zdarzeniom.
Camilla wywodzi się z procesu projektowania "solidarnej grupy zakupowej" Alchemilla w Bolonii, dzięki współpracy ze stowarzyszeniem Campi Aperti, które od lat organizuje targi na placach publicznych dla rolników ekologicznych.
Od 2019 roku Camilla podąża za przykładem Park Slope Food Coop, założonej w Nowym Jorku w 1973 roku oraz innych podobnych inicjatyw w Europie, takich jak La Louve w Paryżu i Bees Coop w Brukseli. Przykłady te potwierdziły trwałość modelu.
W praktyce stabilność ekonomiczną modelu gwarantują zarówno członkowie grupy, jak i wielkość zakupów dokonywanych przez każdego z nich. Zakupy grupowe obniżają cenę sprzedaży produktów.
Camilla opiera się na samozarządzaniu. Członkowie muszą dołączyć i poświęcić 3 godziny miesięcznie na zarządzanie sklepem. Opierając się na pracy wolontariuszy, Camilla jest w stanie zaoferować uczciwe stawki dla producentów, nie obciążając przy tym swoich członków.
Wszystkie produkty w sklepie pochodzą z ekologicznych, etycznych i zrównoważonych łańcuchów dostaw. Dokumentem referencyjnym dla produktów spożywczych są "wytyczne dotyczące wyboru producentów". Podstawowe kryteria wyboru produktów obejmują: ekologiczną, biodynamiczną lub równoważną produkcję rolną; zrównoważony rozwój środowiska i społeczeństwa; transparentność we wzajemnych relacjach; redukcję opakowań; wsparcie dla producentów znajdujących się w trudnej sytuacji; nowe łańcuchy dostaw; oraz rozpowszechnianie produktów masowych.
Camilla promuje krótkie i lokalne łańcuchy produkcyjne oraz bezpośrednią znajomość producentów, od produkcji do konsumpcji. Spółdzielnia wciela w życie koncepcję "wzajemnej wymiany" między członkami a spółdzielnią.
Oprócz możliwości dokonywania solidarnych, etycznych i zrównoważonych zakupów, członkowie są zachęcani do aktywnego uczestnictwa w różnych aspektach życia spółdzielni. Camilla organizuje spotkania z producentami, wydarzenia publiczne i konsekwentnie rozszerza swoją sieć dostawców, pokazując, że model sklepu społecznościowego może z powodzeniem funkcjonować również we Włoszech.
Spółdzielnia rolnicza "Lentamente" składa się z członków pochodzących z wiejskiej prowincji Benevento w południowych Włoszech. Jest to obszar dotknięty migracją, gdzie średnio ponad 5000 osób rocznie zmienia miejsce zamieszkania w samej prowincji. Migracja ta jest spowodowana specyficznymi cechami tych obszarów wiejskich, w tym: brakiem transportu, ograniczonymi usługami, niewystarczającą liczbą wysokiej jakości miejsc pracy i brakiem możliwości zdobycia różnorodnych doświadczeń. Osoby z tej grupy doświadczyły migracji, a po różnych doświadczeniach i latach spędzonych w innych miejscach zdecydowały się na powrót do ojczyzny.
Geneza spółdzielnie sięga czasu kiedy jej członkowie powrócili z migracji w swoje rodzinne strony i dostrzegli unikatowe walory tego rogionu tj. ziemię, która jest mniej skażona przez przemysłową produkcję rolną i monokultury; bogate dziedzictwo kulturowe i pradawną wiedzę, którą należy zachować.
Członkowie spółdzielni łączą rolnictwo z elementami społecznymi. W swoich działaniach skupiają się zarówno na ludziach, jak i na ziemi, a także zaspokajają potrzeby lokalnych mieszkańców, wykorzystując pracę w terenie i żywność jako narzędzia integracji i rozwoju.
Dodatkowo, spółdzielnia stawia na badania nad alternatywnymi praktykami rolniczymi bez użycia związków chemicznych (nawozów, pestycydów, herbicydów itp.), inwazyjnych metod uprawy i nadmiernej eksploatacji gruntów.
Celem jest również angażowanie osób zagrożonych wykluczeniem jak osób niepełnosprawnych; podnoszeniem świadomości, informowaniem rodzin i społeczeństwa, integracją bez uniformizacji i asymilacji.
Nie tylko pozwala uczestnikom budować inną ścieżkę dla ich przyszłości, ale także przyczynia się do konkretnych działań, które dodają wartości dla tego regionu.
Grupa Lentamente była w stanie przeprowadzić liczne działania i dąży do tego, aby stać się prawdziwym ośrodkiem szkoleniowym i wytyczającym standardy w dziedzinie rolnictwa, pomagając ofiarom wyzysku w pracy. Wszystko to odbywa się po specjalistycznych kursach szkoleniowych dla lokalnych upraw, takich jak przycinanie drzew oliwnych lub winorośli.
Lentamente otrzymało nagrodę ILC Award w 2022 r. - nagrodę od International Land Coalition, największego i najbardziej wszechstronnego sojuszu zajmującego się ochroną praw do uprawy ziemi, będącego globalnym porozumieniem między społeczeństwem obywatelskim, organizacjami rolniczymi i agencjami ONZ.
Spółdzielnia produkuje pszenicę, mąkę, świeże warzywa, rośliny strączkowe, miód, krem z orzechów laskowych, makarony i sosy pomidorowe. Posiada laboratorium przetwórcze i laboratorium pakowania miodu, a obecnie zarządza kilkoma hektarami ziemi, na których produkuje również oliwę z oliwek i wino.
Odpady komunalne pochodzące z Lizbony i 18 innych gmin regionu są przetwarzane i odzyskiwane za pośrednictwem kompleksowego systemu, który produkuje energię elektryczną i różne materiały. System jest zarządzany przez prywatną i publiczną spółkę kapitałową o nazwie Valorsul.
Główna jednostka produkująca energię elektryczną spala nieposortowane miejskie odpady stałe w temperaturze 900 stopni Celsjusza w trzech spalarniach, z których każda może spalić 28 ton odpadów na godzinę. Ciepło ze spalarni jest przekształcane w parę wodną, która poprzez turbogenerator wytwarza energię elektryczną.
Każda tona spalonych odpadów generuje 587 kWh energii elektrycznej, z czego 89 kWh jest zużywane do obsługi systemu. Pozostała energia jest wprowadzana do krajowej sieci energetycznej. Zlokalizowany w S. João da Talha zakład odbiera dziennie około 1000 ton nieposortowanych odpadów stałych, które są przekształcane w energię, która jest wystarczająca do zasilenia miasta liczącego 150 tys. mieszkańców.
Każda tona spalanych odpadów wytwarza również około 200 kg żużlu, który jest segregowany. Odpady metaliczne są poddawane recyklingowi i przekształcane w surowiec. Pozostałe poddawane są procesowi sezonowania, w wyniku którego powstaje sztuczne kruszywo wykorzystywane w inżynierii lądowej, zwłaszcza przy budowie dróg, zastępujące materiały naturalne. Produkt ten posiada certyfikat CE.
Valorsul produkuje również energię elektryczną w dwóch innych zakładach, spalając biogazy powstałe w wyniku fermentacji odpadów biodegradowalnych. Odbywa się to w procesie "fermentacji beztlenowej" (przetwarzanie w zamkniętym środowisku i bez dostępu tlenu). Zakłady te produkują również związki organiczne do wykorzystania w ogrodnictwie, na terenach zielonych oraz w uprawach rolniczych drzew i krzewów.
Średnia roczna produkcja energii elektrycznej wytwarzanej przez trzy zakłady Valorsul wynosi 350 GWh. Wartość ta jest uzyskiwana ze zmieszanych odpadów komunalnych produkowanych przez 1,6 miliona mieszkańców na obszarze objętym działalnością spółki. Stanowi to zaledwie 20% wszystkich odpadów komunalnych produkowanych w całym kraju. Wskazuje to, że w Portugalii produkcja energii elektrycznej z odpadów komunalnych ma ogromny potencjał wzrostu.
Stacje biogazowe (BPS) stanowią kluczowy element odnawialnych źródeł energii (OZE). Wykorzystują one potencjał energetyczny biogazu wytwarzanego w procesie beztlenowego rozkładu materiałów organicznych.
Technologia ta może przetwarzać różne surowce, w tym celowo uprawianą biomasę, pozostałości rolnicze i komunalne odpady organiczne, co czyni ją wszechstronnym i zrównoważonym rozwiązaniem energetycznym.
Jako alternatywa gazu ziemnego, biogazownie są bardziej przyjazne dla środowiska i eliminują obciążenia ekologiczne zwykle związane z przetwarzaniem odpadów. Dziłanie biogazowni polega na kontrolowanym procesie fermentacji, który przekształca mokrą biomasę w biogaz. Proces ten jest szczególnie korzystny dla spółdzielni rolniczych, które mogą efektywnie przetwarzać odpady zwierzęce i kiszonkę. Produkty końcowe, któymi są energia elektryczna i ciepło, są następnie wprowadzane do sieci energetycznej i wykorzystywane w różnych zastosowaniach, takich jak ogrzewanie domu, podgrzewanie wody i suszenie produktów rolnych. Pod koniec 2013 roku, Republika Czeska posiadała 481 stacji biogazowych o łącznej mocy 363,24 MW, co stanowiło około 2,5% całkowitej produkcji energii elektrycznej w kraju.
W odróżnieniu od innych OZE , takich jak energia wiatrowa czy słoneczna, stacje biogazowe oferują dostępną energię nawet w niesprzyjających warunkach pogodowych. Dzieje się tak dzięki możliwości magazynowania biogazu. Co więcej, stacje te mogą przetwarzać odpady na energię elektryczną i cieplną, ułatwiając jednocześnie regionalny odzysk odpadów biodegradowalnych.
Biogazownia w miejscowości Ostřetín ma moc elektryczną 844 kW i jest wykorzystywana do przetwarzania nadwyżek produkcji rolnej.
Stacja ta składa się z trzech modułów. W części wstępnej przygotowywane i mieszane są odchody bydła, gnojowica, obornik, biomasa z pól i kiszonka. Rdzeń biogazowni składa się z dwóch fermentatorów (w których produkowany jest biogaz) oraz zbiornika gnilnego. Ostatnia część składa się z komory spalania gazu i generatora, który wytwarza prąd elektryczny. Wszystkie materiały wejściowe, podobnie jak odnawialne źródła energii, poddawane są fermentacji beztlenowej w reaktorze, wytwarzając biogaz nadający się do spalania w jednostce kogeneracyjnej. Produktem wyjściowym z jednostki kogeneracyjnej jest energia elektryczna, która jest przesyłana przez transformator do publicznej sieci energetycznej. Dodatkowo wytwarzana jest energia cieplna, której część jest wykorzystywana do ogrzewania fermentatorów. Pozostała część biomasy może być wykorzystana jako nawóz w produkcji rolnej. Reszta ciepła jest wykorzystywana do ogrzewania obiektów na obszarze rolniczym i sąsiednich przedsiębiorstw, takich jak serwis samochodowy i suszarnia drewna. Ponadto projekt ten jest wyjątkowy, ponieważ ciepło odpadowe jest również wykorzystywane do podgrzewania wody na potrzeby produkcji rolnej spółdzielni i jej pracowników. Ta stacja biogazu otrzymała wsparcie finansowe z Unii Europejskiej.
Ogólnie rzecz biorąc, działanie biogazowni zapewnia znaczący impuls dla rolnictwa na obszarach wiejskich. Ponadto, biogazownie stwarzają nowe możliwości zatrudnienia, prowadzą do redukcji emisji gazów cieplarnianych i mogą dostarczać ciepło do pobliskich domów lub firm. Tak więc wykorzystanie biogazu ma zarówno wymiar ekologiczny, jak i ekonomiczny.
Obecny świat nadmiernej konsumpcji i nadmiaru wszystkiego w bogatych krajach "globalnej północy" powoduje ogromny wpływ na środowisko. Problemem są nie tylko odpady, ale także, a może przede wszystkim, sposób ich wytwarzania. Jednym z produktów, którego sposób produkcji ma największy wpływ na środowisko, jest mięso. Hodowla zwierząt na mięso, a także przetwórstwo mięsa pochłaniają ogromne ilości wody i energii, a odchody zwierząt są źródłem zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza. Wpływają również na zmiany klimatu, ponieważ metan uwalniany z odchodów zwierzęcych jest jednym z głównych gazów cieplarnianych. Ogromne obszary leśne są wycinane pod wypas, w tym najcenniejsze lasy - równikowe i amazońskie. Konsumpcja mięsa przyczynia się do wzrostu nierówności na „globalnym południu” i północy. Jednocześnie nadmierne spożycie mięsa w krajach bogatych prowadzi do wielu poważnych chorób. Osobną kwestią są etyczne aspekty hodowli i uśmiercania zwierząt.
Aby odejść od niekorzystnego stylu odżywiania opartego na mięsie, podejmuje się wiele wysiłków na rzecz ograniczenia lub rezygnacji z jedzenia mięsa. Nie jest to łatwe, głównie ze względu na ludzkie przyzwyczajenia i tradycje kulinarne. Wielkim problemem jest marnowanie żywności. Często na przeszkodzie stoją bariery prawne, na przykład w przypadku żywienia dzieci w wieku szkolnym. Ale są też dobre przykłady, jak sobie z tym radzić.
Polska gmina Izebelin podjęła wyzwanie przeciwko marnowaniu żywności w szkołach, gdzie wprowadzono bufet, dzięki czemu każde dziecko nakłada tyle ile chce, i to co lubi najbardziej, więc na talerzu nie zostają niezjedzone resztki. Co zostanie można również zabrać ze sobą do domu w kompostowalnych pojemnikach. Co więcej - trzy dni w tygodniu to dania wegetariańskie, a mięso pojawia się na talerzach uczniów tylko we wtorek i czwartek. Co więcej, nieekologiczne opakowania i sztućce jednorazowe są zakazane we wszystkich jednostkach gminnych. We współpracy z organizacją pozarządową uruchomiono punkt dzielenia się żywnością, któremu towarzyszy opublikowana broszura "Kuchnia wyrzutków" i warsztaty gotowania bez odpadów.
"To co jemy jest ważne ze względu na środowisko i walkę ze zmianami klimatu" - podkreśla Wójt Gminy Dorota Zmarzlak, która sama nie jest wegetarianką i daleko jej do jakiegokolwiek ekstremizmu, ale jak sama mówi – wszystko ma swoje granice.
Powodzie spowodowane ekstremalnymi opadami deszczu stały się częstym zjawiskiem w Lizbonie. Dotyczy to zwłaszcza obszarów nadrzecznych, co wynika z rosnącej gęstości zaludnienia i zmian klimatycznych.
Główny Plan Zarządzania Kanalizacją w Lizbonie (Lisbon Drainage Master Plan LDMP ), który będzie realizowany do 2030 r. ma na celu zabezpieczenie miasta przed dużymi przepływami wody deszczowej poprzez budowę 6 km tuneli. Tunele te pełnią funkcję kolektorów deszczowych i opierają się na transferze wody między zlewniami, łagodząc tym samym środowiskowe, gospodarcze i społeczne skutki powodzi.
LDMP wykorzystuje zbiorniki zapobiegające zanieczyszczeniom, które przechowują deszczówkę. Jest ona bowiem bardziej zanieczyszczona w wyniku kontaktu z odpadami zalegającymi na chodnikach. Woda ta jest odprowadzana do trzech miejskich zakładów wodociągowych w celu oczyszczenia. Jeden ze zbiorników oczyszczających wodę posiada komorę, która w sposób stały przesyła wodę do niewielkiej elektrowni wodnej. Ta z koeli produkuje energię zasilającą zakłady wodociągowe w Alcântara. LDMP zapewnia również wsparcie i usprawnienie istniejącej sieci kanalizacyjnej.
Trzy fabryki wody w Lizbonie (Alcântara, Beirolas i Chelas) oczyszczają ścieki i wodę deszczową za pomocą różnych procesów fizyczno-chemicznych i biologicznych. Celem jest oddzielenie materii stałej i usunięcie materii organicznej, fosforanów, azotanów i mikroorganizmów chorobotwórczych. Część odzyskanej wody jest poddawana promieniowaniu ultrafioletowemu i dzięki systemowi dystrybucji (obejmującemu 55 km rurociągów doprowadzających) wykorzystywana do nawadniania miejskiego, mycia chodników, gaszenia pożarów i w przemyśle. Pozostała część jest odprowadzana do ekosystemu wodnego, w przypadku Lizbony, w bezpieczny dla środowiska sposób do rzeki Tag.
Potencjał ponownego wykorzystania wody deszczowej jest nieskończony. Po poddaniu wody procesom ozonowania i odwróconej osmozy, może być ona wykorzystywana do spożycia przez ludzi, tak jak ma to już miejsce w Lizbonie, przy produkcji piwa marki Vira.
Gabiony to druciane konstrukcje wypełnione kamieniem naturalnym i stosowane są w budownictwie od czasów Leonarda da Vinci.
Badania wykazały, że gabiony mają o 80% niższy ślad węglowy w porównaniu z betonem. Osiągnięto to dzięki przyjaznemu dla środowiska procesowi produkcji i materiałom, z których wykonane są gabiony. Gabiony przyczyniają się do długoterminowego zrównoważonego rozwoju środowiska na kilka sposobów:
100% możliwość recyklingu gabionów jest niewątpliwym dowodem na ich duże znaczenie środowiskowe dla naszej planety. Stal używana do ich produkcji jest najczęściej poddawanym recyklingowi materiałem na świecie. Ponad 90% zużytej stali jest poddawane recyklingowi, dzięki czemu można ją ponownie wykorzystać do produkcji samochodów, konstrukcji budowlanych, maszyn lub opakowań. Dla porównania, nieco ponad 30% wszystkich tworzyw sztucznych produkowanych w UE jest poddawanych recyklingowi. Drugim i jednocześnie najbardziej charakterystycznym elementem konstrukcyjnym gabionów są kamienie.
Wytrzymałość
W dzisiejszym świecie natężenie ruchu drogowego jest jednym z czyników znacząco wpływających na nasze środowisko. Zastosowanie gabionów pozwala korzeniom roślin rosnąć od zewnątrz i od wewnątrz, co jednocześnie przyczynia się do poprawy ich wytrzymałości. Liście tych roślin pomagają zmniejszyć CO2 w powietrzu spowodowany spalinami samochodowymi. Być może najważniejszą cechą gabionów jest ich długoterminowa trwałość, wynosząca co najmniej 50 lat.
Ochrony mur gabionowy: Teplého ulice, Pardubice - Dukla
Po wybudowaniu murów gabionowych, bezpośrednio przy lini fundamentu wykonuje się żwirowe opaski, będące formą podsypki. Opaski te wspomagają retencję wody w środowisku miejskim - tworząc "zbiorniki" wód gruntowych dla okolicznych drzew - szczególnie powstające po większych opadach deszczu. Dzięki nim gleba może lepiej wchłaniać wodę opadową. Wraz z przyległymi żwirowymi pasami tworzone są kolektory ściekowe, z których drzewa i krzewy pobierają wodę. Inaczej zostałaby ona odprowadzona przez spływ powierzchniowy do kanalizacji miejskiej.
Nasypy murów gabionowych są w 2/3 żwirowe, co wspomaga stabilność muru i jednocześnie zwiększa możliwość przenikania opadów. W nasypach wykorzystano resztki nieodpowiedniego materiału kamiennego, który nie nadawał się do wykorzystania w konstrukcji gabionów (zbyt duże lub zbyt małe kamienie). Jednocześnie wpłynęło to na oszczędność konstrukcji i brak odpadów ( bez konieczności usuwania nadmiaru materiału).
Przejście przez mur gabionowy jest możliwe dzięki zakrzywionym alejkom, dzięki czemu hałas z ulicy jest minimalizowany - mur jest naturalną barierą. Warto podkreślić, że podczas budowy nie wycięto żadnego drzewa. Technologia zastosowana przy budowie gabionów pozwoliła bowiem na pofalowanie muru w taki sposób, aby przechodził on pomiędzy poszczególnymi drzewami i w minimalnym stopniu naruszał ich system korzeniowy.
Na zdjęciu poniżej widoczny jest Acer saccharum. Na czas budowy ostrożnie odsłonięto jego korzenie, obsypano podłoże żwirem i wykonano łukowatą ścianę nie uszkadzając korzeni tego drzewa. Po 6 latach od budowy drzewo jest wciąż dobrej kondycji. Ściana jest już całkowicie pokryta roślinami, takimi jak Parthenocissus tricuspidata i Hedera helix w niektórych miejscach. Dzięki żwirowemu podłożu murów i żwirowym opaskom tutejsza zieleń ma wystarczającą ilość wilgoci nawet w suchych miesiącach letnich, kiedy trawniki są już w złym stanie. Struktura murów gabionowych z wieloma nieregularnymi połączeniami między kamieniami wspiera bioróżnorodność gatunków, tworząc schronienia dla owadów i małych kręgowców, takich jak jaszczurki i ptaki.
Aby zwiększyć funkcję tłumienia hałasu, do konstrukcji gabionów można dodać geowłókninę. Drobniejszy materiał ma większą zdolność pochłaniania hałasu ulicznego (ma mniejszy współczynnik odbicia i większa powierzchnia). Jednocześnie zapewnia wsparcie dla roślin pnących (szybko rosnących Parthenocissus tricuspidata, Hedera helix, Campsis i Clematis) służących do schładzania otoczenia w miesiącach letnich. Rośliny pnące zapewniają zieleń, która jest częścią efektu antyhałasowego muru, a jednocześnie zatrzymuje pył zawieszony w powietrzu (PM10) z sąsiedniej ruchliwej drogi.
Lasy, będące ważnym elementem ekosystemu, pełnią kluczową rolę w regionie Morza Śródziemnego, przynosząc społeczeństwu liczne korzyści. Niemniej jednak, mimo ich wysokiej wartości środowiskowej, są one narażone na poważne zagrożenia.
Obserwowane zmiany kompleksów leśnych , spowodowane odejściem od tradycyjnych metod zarządzania oraz wpływem zmian klimatycznych, wymagają stworzenia innowacyjnych strategii zarządzania, które będą skupiały się na ochronie tychże ekosystemów.
W Hiszpanii program "LIFE RedBosques" koncentruje się na przywracaniu i ochronie rodzimych lasów, zwłaszcza na obszarach chronionych. Inicjatywa ta dąży do poprawy zdrowia i zwiększania odporności ekosystemów leśnych przy jednoczesnym wspieraniu różnorodności biologicznej.
Nadrzędnym celem inicjatywy jest zagwarantowanie, aby podmioty zarządzające lasami, w ramach swoich działań, skutecznie wspierały ochronę różnorodności biologicznej i adaptację do zmian klimatycznych.
Projekt RedBosques ma na celu:
1. Ustanowienie kryteriów bazowych do oceny stanu ochrony lasów śródziemnomorskich.
2. Sformułowanie kryteriów i narzędzi do projektowania oraz wdrażania działań z obszaru gospodarki leśnej w obszarach Natura 2000, zgodnie z celami związanymi z ochroną różnorodności biologicznej i adaptacją do zmian klimatu.
3. Rozpowszechnianie najnowszej wiedzy wśród docelowych odbiorców i interesariuszy.
Projekt ten obejmuje współpracę między podmiotami odpowiedzialnymi za ochronę środowiska, społecznościami lokalnymi i organizacjami pozarządowymi. Kluczowe działania obejmują ponowne zalesianie przy użyciu gatunków rodzimych, kontrolowanie gatunków inwazyjnych oraz wdrażanie środków zapobiegania i zwalczania pożarów lasów.
Ponadto program obejmuje kampanie edukacyjne i uświadamiające, mające na celu zaangażowanie społeczeństwa w praktyki zrównoważonej gospodarki leśnej.
W Białymstoku (Polska) od 2019 r. Urząd Miasta zakłada w miejsce tradycyjnych trawników łąki kwietne lub pozostawia zielone obszary niekoszone. Takie działanie ma wymiar ekologiczny, estetyczny i społeczny.
„Chcieliśmy wprowadzić nowoczesne metody utrzymania zieleni w pasach drogowych – a przy okazji przyjazne dla środowiska: poprawić bioróżnorodność, złagodzić skutki tzw. wysp ciepła i lokalnie polepszyć mikroklimat. No i upiększyć nasze miasto. Ważny był dobór odpowiedniego składu mieszanek nasion, jak również okres i intensywność kwitnienia oraz odporność na suszę. Staraliśmy się też, aby rośliny były atrakcyjne dla odwiedzających je owadów. Zależało nam na mikroretencji deszczu, a także oczyszczaniu powietrza ze szkodliwych pyłów PM10 i PM2,5″. – mówi pracownik Urzędu Miasta Białystok odpowiedzialny za zieleń. Zastępca Prezydenta Miasta dodaje: „W ubiegłym roku 2022 powierzchnia białostockich łąk kwietnych zajmowała ponad 8 hektarów, w tym roku powiększy się o kolejne ponad 2 ha. Przekraczamy więc założony na początku cel, czyli 10 ha łąk w Białymstoku. W tym roku będzie to prawie 11 ha. Do 50 hektarów zwiększamy również powierzchnię zieleńców niekoszonych przez cały sezon wegetacyjny. W ubiegłym roku było to ok. 36 ha. Te i inne tego typu działania podejmujemy w trosce o bioróżnorodność Białegostoku i ochronę środowiska”
Białostockie łąki są bardzo zróżnicowane i pełnią wiele funkcji. Łąki bylinowe wielobarwne zajmuja 25% powierzchni całkowitej, łąki bylinowe antysmogowe – 6%, łąki jednoroczne przyjazne dla motyli – 17%, łąki jednoroczne antysmogowe – 36%, pola słonecznikowe – 6%, pozostała powierznia inne gatunki kwitnące.
Najbardziej na kwietnej rewolucji korzysta przyroda – pożyteczne zapylacze, miejskie ptaki i inne małe zwierzęta. Mieszkańcy zyskują piękne przestrzenie i kontakt z naturą, przy dbałości o czyste powietrze i przeciwdziałanie zmianom klimatycznym.
Łąki kwietne obniżają koszty utrzymania terenów zielonych, przede wszystkim dzięki ograniczaniu koszenia oraz podlewania. Łąkę kosi się maksymalnie dwa razy w roku. To oszczędność nie tylko pieniędzy i czasu, ale także zdrowia. Coraz więcej badań mówi bowiem o wysokiej szkodliwości niefiltrowanych spalin z silników kosiarek i dmuchaw spalinowych.
Łąki kwietne mają tez swój wymiar promocyjny – są chętnie opisywane przez media, poprzez co pozytywnie reklamują miasto, jego władze i mieszkańców.
Zielony Korytarz Monsanto jest częścią infrastruktury ekologicznej miasta, która zajmuje powierzchnię około 2,5 km, obejmuje obszar 51 hektarów i składa się z sieci szlaków o łącznej długości 40 km. Dodatkwo, na obszarze tym znajdują się tysiące drzew i krzewów, liczne ogrody i parki, a także tereny rolnicze. Zielony posiada również infrastrukturę rekreacyjną np. plac zabaw dla dzieci, skatepark, kioski, ścieżki rowerowe i punkty widokowe.
Korytarz, który łączy Parque Eduardo VII w centrum miasta z Parque Florestal de Monsanto, uważany jest za "zielone płuca" Lizbony. Łączna powierzchnia całego kompleksu zielonego to blisko 900 hektarów. Oprócz terenów zielonych, Monsanto ma trzy sztuczne jeziora, oczyszczalnię ścieków i Monsanto's Interpretation Center, które prowadzi działania edukacyjne w zakresie ochrony środowiska.
Zielony Korytarz Monsanto, zaprojektowano w latach 70-tych i był on pierwszym i najważniejszym z dziewięciu korytarzy, które łączą ważne obszary miasta. Korytarze te przyczyniają się do walki ze zmianami klimatycznymi i do realizacji lizbońskiego Lokalnego Planu Działania na rzecz Bioróżnorodności, którego celem jest zwiększenie wydajności bioróżnorodności w mieście, przy czym w 2025 r. Zgodnie z planem tereny zielone będą stanowić 25% całkowitej powierzchni miasta.
Zielone korytarze miejskie promują aktywność ruchową, podkreślają dziedzictwo historyczne, kulturowe i krajobrazowe miasta. Sprzyjają również różnym formom korzystania z walorów przyrodniczych, sportowych, estetycznych, kulturalnych i rekreacyjnych Lizbony. Są one zaprojektowane z myślą o zrównoważonym rozwoju miasta i pozwalają na ochronę bioróżnorodności i zasobów naturalnych, a także przyczyniają się do zapobiegania powstawaniu wysp ciepła oraz zmniejszają zanieczyszczenie atmosfery w mieście.
Obecność ścieżek rowerowych promuje odpowiedzialny transport.
Oprócz funkcji ekologicznej, zielone korytarze są bardzo ważne społecznie i kulturowo. Poprawiają one jakość życia ludzi poprzez zachęcanie do aktywności fizycznej i relaksu psychicznego. Ponadto wspierają turystykę, co ma pozytywny wpływ na gospodarkę miasta. Istotną funkcją infrastruktury zielonej jest również promowanie życia kulturalnego mieszkańców co jest możliwe dzięki dostępowi np. do amfiteatrów na świeżym powietrzu.
Unia Europejska dokonuje obecnie przeglądu przepisów dotyczących odpadów, aby promować przejście od gospodarki linearnej do gospodarki o obiegu zamkniętym.
Ma to na celu ponowne przemyślenie sposobu zarządzania zasobami naturalnymi i materiałami w państwach członkowskich. Gospodarka o obiegu zamkniętym uwzględnia ograniczenia naszej planety i ma na celu ponowne wykorzystania materiałów, zmniejszenie produkcji odpadów oraz, poprzez zmianę modeli produkcji i konsumpcji, stwarzanie możliwości zatrudnienia.
Zakłady zajmujące się recyklingiem mogą przynieść znaczące korzyści społeczne, zwłaszcza jeśli są prowadzone z wyraźną misją społeczną, na przykład jako przedsiębiorstwo społeczne. Działania związane z wielokrotnym wykorzystaniem materiałów charakteryzują się wysokim potencjałem w zakresie tworzenia miejsc pracy. Wymagają one bowiem obsługi manualnej (zbieranie, sortowanie, czyszczenie, naprawa itp.). Przygotowanie materiału oraz jego ponowne wykorzystania jest podstawą koncepcji recyclingu, która będzie uwzględniona w gospodarce odpadami w Republice Czeskiej.
Zużyte przedmioty dostają "drugie życie".
Idea polega na wykorzystaniu używanych rzeczy do innych celów. Na przykład do mogą zostać naprawione, zdemontowane i użyte do stworzenia nowych rzeczy.
Pozwala to jednocześnie wielu rodzinom wyposażyć gospodarstwo domowe w funkcjonalne rzeczy, choć starsze.
Centra recyklingu są wykorzystywane przez szeroką grupę osób, zarówno ze środowisk znajdujących się w niekorzystnej sytuacji materialne, jak też przez tzw. majsterkowiczów lub entuzjastów DIY, którzy niechętnie nabywają nowe przedmioty, ale lubią mieć rzeczy z ''historią'', a przy okazji pomagają środowisku.
Centra ReUse pomagają również redukować różnice społeczne.
Centra te z reguły działają przy "punkty zbiórki odpadów", które znajdują się we wszystkich miastach i pozwalają mieszkańcom bez dodatkowych opłat zdeponować posortowane odpady. Ludzie, którzy znaleźli coś użytecznego dla siebie, mogą kupić te używane rzeczy za niewielką opłatą.
Miasto Chrudim, w którym działamy, również posiada własne centrum ReUse, które jest częścią "punktu zbiórki odpadów". Centrum zostało utworzone w ramach projektu ekologiczno-społecznego i w odpowiedzi na prośby opinii publicznej. " Punkt zbiórki odpadów" i centrum ReUse są obsługiwane przez firmę o nazwie "Usługi techniczne, Chrudim 2000 Ltd". W tym przypadku niewielkie fundusze uzyskane ze sprzedaży są wykorzystywane do finansowania schroniska dla psów prowadzonego przez miasto Chrudim.
Tworzenie nowych podobnych centrów ReUse jest aktywnie wspierane w Republice Czeskiej. Gminy, miasta i inne podmioty mogą ubiegać się o dotację na budowę centrów ReUse, czyli miejsc "zapobiegających wytwarzaniu odpadów". Dotacja wynosi do 85% kosztów kwalifikowanych, a w 2023 r. minimalna kwota wypłaty wynosiła około 20 410 euro.
Program DUS 5000, czyli Program Zrównoważonego Rozwoju Obszarów Miejskich, został stworzony, aby pomóc społecznościom w osiągnięciu transformacji energetycznej przy jednoczesnym zwalczaniu wyludniania się obszarów wiejskich.
Program Zrównoważonego Rozwoju Obszarów Miejskich 5000 to nowa forma pomocy na realizację projektów związanych z czystą energią w gminach borykających się z wyzwaniami demograficznymi.
Dotacje trafią do obszarów zdefiniowanych jako "miejscowości z wyzwaniami demograficznymi". Są to miasta liczące mniej niż 5 000 mieszkańców oraz gminy liczące do 20 000 mieszkańców, w których wszystkie pojedyncze jednostki miejskie mają do 5 000 mieszkańców.
Poprzez działania związane z podnoszeniem efektywności energetycznej w budynkach publicznych i infrastrukturze, promowanie zielonych inwestycji, samowystarczalności energetyczną i zrównoważoną mobilność, program ten ma na celu promowanie zrównoważonego rozwoju obszarów w tych gminach.
Gmina Ohanes będzie pierwszą w prowincji Almería, która w w ramach programu DUS 5000 przeprowadzi instalację odnawialnych źródeł energii w celu promowania samowystarczalności energetycznej
Przedsięwzięcie w Ohanes obejmuje instalację fotowoltaicznych systemów energii słonecznej na własne potrzeby w dziewięciu należących do gminy budynkach i obiektach infrastruktury publicznej. Obejmuje to ratusz, stację uzdatniania wody, pawilon sportowy, halę wielofunkcyjną "Los Depósitos", halę wielofunkcyjną "Matadero", nowy dom, szkołę, przyszłe centrum interpretacji i dom medyczny.
Aby dany wniosek o dofinansowanie kwalifikował się do programu DUS 5000, musi wdrożyć działania, które pozwolą na redukcję określonych emisji CO2. Do wyboru są następujące środki:
● Redukcja zapotrzebowania i zużycia energii w budynkach publicznych i obiektach infrastruktury publicznej.
● Instalacje do wytwarzania energii elektrycznej na własne potrzeby ze źródeł odnawialnych
● Instalacje do wytwarzania energii cieplnej ze źródeł odnawialnych oraz sieci ciepłownicze i/lub chłodnicze.
● Walka z zanieczyszczeniem swietlnym, wydajne i inteligentne oświetlenie, inteligentne obszary wiejskie i technologie informacyjno-komunikacyjne.
Promocja zrównoważonej mobilności.
Decydenci gmin podkreślają znaczenie tego programu inwestycyjnego dla promowania zrównoważonego rozwoju i odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich.
Renaturyzacja i Meandryzacja: Odtworzenie Naturalnego Kształtu Rzeki
Projekt rewitalizacji rzeki Białej w Białymstoku nie tylko skoncentrował się na oczyszczeniu wód i przywróceniu zaniedbanego obszaru. Istotną częścią przedsięwzięcia było wprowadzenie renaturyzacji, czyli przywrócenie naturalnych procesów ekosystemowych. Działania obejmowały meandryzację, czyli tworzenie zakoli i krętych zakrętów na odcinku rzeki, gdzie wcześniej biegła prosto. To przyczyniło się nie tylko do przywrócenia pierwotnego charakteru rzeki, ale także stworzyło bardziej zróżnicowany i ekologiczny środowiskiem życia dla flory i fauny.
Dodatkowo, odtworzono starorzecze, co stanowiło dodatkowy obszar retencyjny, zatrzymujący wodę w okresach intensywnych opadów. Dzięki temu rzeka zyskała zdolność do magazynowania wody, co wpłynęło na minimalizację ryzyka wylewów.
W celu kontroli poziomu wody w rzece zastosowano zastawkę piętrzącą. To mechaniczne urządzenie regulujące przepływ wody i utrzymujące optymalny poziom wód na danym odcinku rzeki. Dzięki zastawce piętrzącej możliwe było precyzyjne dostosowanie poziomu wody do zmieniających się warunków atmosferycznych i zapobieganie ewentualnym niebezpiecznym wylewom. Ostateczny efekt to zwiększenie bezpieczeństwa okolicznych obszarów miejskich.
Inwestycja nie tylko przyczyniła się do stworzenia estetycznego otoczenia, ale także była reakcją na zmieniające się warunki klimatyczne. Coraz częstsze i intensywne opady deszczu stanowiły wyzwanie dla miejskich systemów wodnych. Prace przy rzece Białej miały na celu dostosowanie się do tych zmian poprzez stworzenie zbiornika retencyjnego, który skutecznie kontroluje przepływ wód, minimalizując ryzyko powodzi.
Efekty prac są już widoczne krótko po zakończeniu projektu. Pojawiły się nowe gatunki ryb, roślin i ptaków, a przyrodniczo cenne obszary zaczęły przyciągać mieszkańców i turystów. Zagospodarowanie terenów nad rzeką, takie jak ścieżki rowerowe, przywrócenie naturalnego charakteru miejsca i utworzenie zielonych enklaw, sprawiły, że rzeka Biała stała się miejscem przyjaznym dla mieszkańców Białegostoku.
Inwestycję sfinansowano z budżetu miasta Białegostoku, zaś prace zostały wykonane w 2015 i 2016 r.
Przebudowa koryta rzeki Białej – zrealizowana przez Miasto Białystok – znalazła się wśród trzech projektów nagrodzonych w 2022 r. w konkursie Generalnej Dyrekcję Ochrony Środowiska na Polską Nagrodę Krajobrazową.
W Lizbonie istnieje (stan z końca 2023) 24 ogrody społeczne i gospodarstwa rolne, które łącznie zajmują 16,4 hektara powierzchni miasta (10 005 hektarów). Oprócz tych miejskich przestrzeni, w 70 szkołach publicznych funkcjonują dodatkowo niewielkie ogrody warzywne, służące celom edukacyjnym i zaopatrzeniu społeczności lokalnej. Niektóre szkoły prowadzą uprawę hydroponiczną, czyli taką w której całkowicie rezygnuje się z klasycznego podłoża organicznego (torf, kokos, kompost) na rzecz podłoży mineralnych (np. keramzyt, zeolit, lawa wulkaniczna, ceramika) bądź samej wody.
Historia wielkich miast pokazuje, że rolnictwo istniało w nich od zawsze, a w Lizbonie istnieją wzmianki o ogrodach i gospodarstwach rolnych sięgające nawet czasów rzymskich. Od połowy XX wieku ogrody społeczne gwałtownie się rozwinęły z powodu migracji ludności wiejskiej do stolicy i prowadzenia produkcji na własne potrzeby. Na początku XXI wieku doszły do tego kwestie środowiskowe.
21 działających miejskich ogrodów (9,7 ha) jest podzielonych na 850 działek pod uprawę, które są przydzielane w drodze przetargu publicznego. Głównym kryterium jest odległość między miejscem zamieszkania obywatela a parkiem, ponieważ ogrody warzywne pełnią również funkcję społeczną.
Oprócz ogrodów społecznych, w Lizbonie prowadzona jest również: Farma Edukacyjna (2 hektary poświęcone połączeniu wsi z miastem); 2-hektarowa winnica ( prowadzona we współpracy z firmą winiarską); 2,7-hektarowy sad (prowadzony we współpracy z więzieniem Monsanto).
Wiele obszarów uprawnych w Lizbonie jest zintegrowanych z otaczającymi je zielonymi korytarzami miejskimi, takimi jak Parque do Zé Pinto w Campolide, który posiada bioróżnorodną łąkę deszczową, wkomponowaną w Zielony Korytarz Monsanto. Łąki deszczowe są bardziej ekologiczne niż obszary trawiaste, ponieważ nie zużywają wody do nawadniania i są bogate w warzywa wiążące azot z atmosfery. W Lizbonie istnieje już 5 hektarów łąk deszczowych, które przyczyniają się do zwiększenia bioróżnorodności i równowagi ekosystemu miejskiego.
Obszar chroniony "Na Plachtě" znajduje się w południowo-wschodniej części miasta Hradec Králové. Ten unikalny pomnik znajduje się w pobliżu miasta, co może stanowić duże zagrożenie dla jego naturalnego habitatu.
W"Na Plachtě" zarejestrowano do tej pory około 720 gatunków roślin wyższych, 69 gatunków mchu, 107 gatunków grzybów i 2250 gatunków zwierząt, które możemy znaleźć w lesie, na łące lub na mokradłach. Spośród nich około 107 jest chronionych przez czeskie ustawodawstwo (gatunki zagrożone, poważnie zagrożone i krytycznie zagrożone), a dodatkowo 19 gatunków ma znaczenie rangi europejskiej. Kilka gatunków zwierząt żyjących w obszarze "Na Plachtě" występuje pojedynczo lub jako jedne z nielicznych w całej Republice Czeskiej. Zarówno z botanicznego, jak i zoologicznego punktu widzenia, rezerwat "Na Plachtě" jest uważany za wyjątkowy, a o jego wyjątkowości świadczy fakt, że jest on połączony z miastem.
Od lat sześćdziesiątych XX wieku podejmowano próby utworzenia rezerwatu "Na Plachtě". W czasach socjalistycznego planowania niebezpieczeństwo było ogromne. Pod koniec lat 80. rozpoczęto nawet budowę kanalizacji dla pobliskiego osiedla mieszkalnego dla 19 000 osób. Rozpoczęto również relokację chronionych zwierząt, ale w ostatniej chwili projekt został porzucony.
Po 2008 r. wielokrotnie pojawiały się różne plany deweloperskie np.: budowy osiedla mieszkaniowego przez IPB Real (ORCO Property Group), magazynów i biurowców Kelcom International i Turck IMO. W 2009 roku firma budowlana STAKO, Ltd. dopuściła się dewastacji pobliskich terenów, poprzez zdeponowanie 1300 ton odpadów w miejscach zimowania chronionych prawnie płazów.
Od lat 80-tych XX wieku ekolodzy walczą o ustanowienie obszaru chronionego ‘’Na Plachtě". W 1998 roku "Na Plachtě" zostało uznane za obszar chroniony "Na Plachtě" 1 i "Na Plachtě" 2. Zasięg rezerwatu przyrody "Na Plachtě" 1 i 2 nie był w stanie zapewnić wystarczającej ochrony unikalnych siedlisk. Prostym przykładem są płazy, których zimowiska znajdowały się poza obszarami chronionymi "Na Plachtě" 1 i 2. W związku z tym obrońcy przyrody zainicjowali wyznaczenie pomnika przyrody "Na Płachtach" 3, a także ochronę tego powiększonego obszaru w formie sieci europejskich obszarów chronionych Natura 2000. Zainicjowali również zmianę planu zagospodarowania przestrzennego miasta Hradec Králové, tak aby przekształcić przeznaczenie tych terenów z obszarów pod budowę mieszklaną na na obszary zieleni chronionej.
Kampania publiczna, w tym liczne petycje, przyczyniły się do powiększenia rezerwatu. Petycja została zakończona 20 listopada 2009 roku i poparło ją 14 000 obywateli! Bez wątpienia petycja była bardzo pomocna w ustanowieniu obszaru chronionego "Na Plachtě" 3 w 2012 roku.
Chcemy, aby ten wyjątkowy naturalny krajobraz został zachowany dla przyszłych pokoleń.
Obecnie w Europie produkowanych jest ponad 300 milionów ton odpadów organicznych, z których można wygenerować ponad 30 milionów ton odnawialnego wodoru.
Obniżenie emisji CO2 na naszej planecie jest jednym z celów nakreślonych w europejskim projekcie HYIELD. Aby osiągnąć ten cel, dekarbonizacja produkcji pierwiastka takiego jak wodór - obecnie odpowiedzialna za ponad 2% całkowitej światowej emisji CO₂ - może być kluczowa dla uzyskania zielonego wodoru i tym samym przyczynić się do obniżenia poziomu CO2 naszej planety.
Projekt HYIELD uzyskał finansowanie w ramach programu Horyzont Europa pod nazwą "Demonstration Plant for Waste-to-Hydrogen Conversion". Projekt ten jest prowadzony przez Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru (Clean Hydrogen JU), podmiot nadzorujący finansowanie Unii Europejskiej oraz działania badawcze i innowacyjne związane z wodorem, w celu wspierania Europejskiego Zielonego Ładu i Strategii Wodorowej UE.
Projekt HYIELD
Zielony wodór zyskuje coraz większe zainteresowanie w Europie jako droga do obniżenia emisyjności różnych sektorów, w tym energochłonnych gałęzi przemysłu, lotnictwa i transportu morskiego.
Projekt ten (którego wartość wynosi 15,5 mln euro i który jest współfinansowany przez Partnerstwo na rzecz Czystego Wodoru w ramach programu Horyzont Europa z grantem w wysokości 10 mln euro), ma na celu opracowanie innowacyjnej technologii przetwarzania odpadów organicznych w zielony wodór. Projekt będzie realizowany przez kolejne 4 lata i zaangażuje 16 partnerów z Hiszpanii, Francji, Luksemburga, Norwegii, Niemiec i Szwajcarii.
Przetwórnia wodoru z odpadów będzie wykorzystywać technologię gazyfikacji CleanTech firmy WtEnergy Advanced Solutions i reaktor separacji membranowej H2Site. Zostanie on wdrożony w cementowni CEMEX w Hiszpanii, gdzie zielony wodór będzie wykorzystywany do produkcji cementu.
Przewiduje się, że w trakcie realizacji projektu HYIELD przetwórnia będzie w stanie wykorzystać ponad 2000 ton odpadów i wyprodukować około 400 ton zielonego wodoru. Wodór ten będzie testowany pod kątem zastosowań przemysłowych, takich jak czyste paliwa, produkcja nawozów i inne.
Planuje się, że w ciągu czterech lat trwania projektu, technologie i procesy zostaną dostosowane do efektywnego przekształcania odpadów biogenicznych w zielony wodór o wysokiej czystości, przy bardzo konkurencyjnych kosztach. Przykład ten pokazuje możliwości zastosowania technologii zielonego wodoru we wspieraniu procesów obniżania emisji CO2 w różnych sektorach, w tym w transporcie morskim, lotnictwie i w gałęziach przemysłu wymagających dużych nakładów energii.
Gioosto ma swoją siedzibę w południowych Włoszech, w prowincji Benevento, w magazynie, który gromadzi około 1000 ekologicznych produktów z organicznych surowców, pochodzących od około 100 firm. Gioosto oferuje wybór produktów najwyższej jakości, które odpowiadają zapotrzebowaniu na zrównoważone produkty pochopdzących ze sprawdzonych źródeł.
W tej chwili sklep działa online, a produkty są wysyłane za pośrednictwem systemu transportowego dla B2B. Celem jest bogata oferta dla konkretnych firm. Możliwe jest również kupowanie żywności za pośrednictwem platformy internetowej, jednak głównym celem biznesowym jest jednak sprzedaż produktów innym firmom (restauracjom, małym sklepom, grupom rodzinnym).
Każdy produkt dostępny w sklepie posiada szczegółową analizę producenta i sposobu w jaki został produkcji. Gioosto ma na celu informowania o śladzie węglowym przy produkcji towarów i podejmowanie konkretnych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju.. Wiąże się to z holistycznym podejściem do problemu zmian klimatycznych przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb ekonomicznych i zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw.
Metoda wyboru produktów polega na wykorzystaniu indeksu NeXt, innowacyjnego narzędzia opracowanego w ostatnich latach, charakteryzującego się wysokiej jakości analizą i strukturą badań.
NeXt został uznany za znak certyfikacyjny przez Komisję Europejską i mierzy przyjazność produktów i usług dla środowiska za pomocą sześciu obszarów: łańcuch dostaw, relacje ze środowiskiem, ludzie i środowisko pracy, postawy wobec społeczności lokalnej, zarządzanie organizacją i relacje z klientami.
Ooprzez konsolidację i stworzenie masy krytycznej, portal Gioosto ma na celu zapewnienie przestrzeni i nowych możliwości biznesowych dla innowacyjnych i odpowiedzialnych podmiotów, często małych lub słabo rozwiniętych.
Tworzenie możliwości dla rozwoju postaw obywatelskich i zachęcanie do podejmowania świadomych decyzji konsumenckich w celu promowania zrównoważonych praktyk i produktów.
"Dzięki większej świadomości, informacji, współpracy i podejmowaniu świadomych deyzji konsumenckich, będzie możliwe zmienić świat na lepsze i zmienić systemem gospodarczym. Pozwoli to również na utworzenie miejsc pracy o wysokiej jakości i ochronę środowiska. Poprzez nasze wybory dotyczące produkcji i konsumpcji możemy zmienić świat".
Gioosto za cel stawia sobie:
dla producentów: Zwiększenie zasobów i know-how do zarządzania zrównoważonym e-commerce, połączenie dobrych praktyk na danym terytorium w sieć i wzmocnienie ich oferty.
Dla konsumentów: Sprawić, aby informacja o produktach pochodzących od zrównoważonych firm była bardziej dostępna. Zostanie to osiągnięte dzięki portalowi www , który dzięki innowacyjnym rozwiązaniom pozwoli zaoszczędzić czas i zasoby.
Pomimo, że Włochy mają znacznie bardziej wydajne systemy magazynowe i transportowe na północnym wschodzie, Gioosto zdecydowało się otworzyć swój magazyn na obszarze wiejskim w południowych Włoszech, aby sprostać wyzwaniu związanemu z typowym brakiem zatrudnienia na obszarach śródlądowych na południu.
Miasto Białystok (Polska) opracowało "Plan adaptacji Miasta Białystok do zmian klimatu do roku 2030" w ramach rządowego projektu „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców”.
Prace nad planem rozpoczęły się w styczniu 2017 r. i trwały przez 24 miesiące, obejmując obszary działań mających na celu łagodzenie skutków i zagrożeń związanych ze zmianami klimatycznymi. Dokument ten jest również niezbędny przy ubieganiu się o dotacje unijne na projekty związane ze zmianami klimatycznymi.
Głównymi obszarami działania planu są:
- gospodarka wodna,
- transport,
- zagospodarowanie przestrzenne,
- zdrowie publiczne.
Przykłady działań obejmują modernizację i rozbudowę systemu kanalizacji, budowę zbiorników retencyjnych, oraz tworzenie zielonej infrastruktury dla łagodzenia skutków termicznych. Projekt zakłada także adaptację do zagrożeń termicznych (w tym tzw. tropikalnych nocy - z temperaturą nie spadającą poniżej 20oC) oraz związanych z opadem, powodziami, i podtopieniami.
Plan Adaptacji Miasta Białystok do Zmian Klimatu do Roku 2030 posiada 6 celów strategicznych:
1. Utworzenie Systemu Wspomagania Decyzji
2. Utworzenie Centrum Edukacji na Rzecz Adaptacji do Zmian Klimatu
3. Wzmocnienie potencjału służb
4. Adaptacja do zagrożeń termicznych
5. Adaptacja do zagrożeń związanych z opadem i powodziami / podtopieniami
6. Uwzględnienie zmian klimatu w planowaniu przestrzennym
Aby lepiej radzić sobie z efektami zmian klimatu, plan wskazuje działania w różnych obszarach: zmiany w zasadach dotyczących organizacji miasta, edukacja mieszkańców o zagrożeniach i wprowadzenia nowych rozwiązań technicznych.
Zmiany Organizacyjne:
Dostosowanie lokalnych przepisów, m.in. dotyczących planowania miasta, tak aby lepiej przeciwdziałać zagrożeniom klimatycznym.
Organizacja przestrzeni publicznej, zasady postępowania w sytuacjach kryzysowych i poprawa pracy służb miejskich oraz systemów ostrzegania przed zagrożeniami.
Działania Informacyjno-edukacyjne:
Wprowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych, które zwiększą wiedzę społeczną na temat zmian klimatu.
Promocja dobrych praktyk przystosowawczych, aby zabezpieczyć miasto i jego mieszkańców.
Działania Techniczne:
Inwestycje w nową lub modernizacja istniejącej infrastruktury, która pomoże chronić miasto przed negatywnymi skutkami zmian klimatu.
Miasto Lizbona jest podzielone na 67 dzielnic, w których często mieszkają rodziny zagrożone wykluczeniem. Rolą strategiczną dzielnic i administracji jest wspieranie integracji społecznej Trzy z nich są określona jako eko-dzielnice: Boavista, Cruz Vermelha i Padre Cruz, większe na Półwyspie Iberyjskim, liczące około 20 000 mieszkańców. Dzielnice te, zbudowane w latach 40-tych i 60-tych ubiegłego wieku, były w ostatnich latach przedmiotem programu mieszkaniowego, którego celem była rewitalizacja zniszczonych i zdegradowanych domów. Nowe mieszkalnmictwo jest bardziej przyjazne dla środowiska i ludzi.
Nowe budynki są bardziej dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, z podjazdami i architektórą, który pozwala w przyszłości na dostosowanie mieszkań do nowych konfiguracji rodzinnych. Budynki są zbudowane i wyposażone w: i) lepszy poziom izolacji, który chroni przed wilgocią i przyczynia się do zmniejszenia zużycia energii; ii) panele fotowoltaiczne, które zapewniają ciepłą wodę dla każdego mieszkania; iii) kolektory wody deszczowej do podlewania małych ogródków warzywnych; iv) oświetlenie we wszystkich kierunkach, aby wykorzystać naturalne światło; v) wykorzystanie wody z kąpieli do spłukiwania toalet.
Oprócz budownictwa mieszkaniowego, które czyni te dzielnice dobrym przykładem równowagi między środowiskiem a rozwojem lokalnym, istnieją inne działania, przyczyniające się do osiągnięcia tego celu. W dzielnicy Boavista, w szczególności, zainstalowano technologie OZE w budynkach socjalnych, takie jak: panele fotowoltaiczne, które podgrzewają wodę w basenie w dzielnicy; utworzono obwód dla pieszych ("PediBus") ; i zapewniono bezpłatny dostęp do Internetu w dzielnicy ("Net-Verde").
W trzech dzielnicach przeprowadzono działania na rzecz podnoszenia świadomości ekologicznej. Wykorzystano w tym celu stronę internetową Eco-Bairro i sieci cyfrowe, a także zorganizowano zajęcia sportowe i rekreacyjne. Dodatkowo, przeprowadzono działania edukacyjne w zakresie odpowiedzialnego zużycia wody i energii, a także redukcji kosztów. Działania te były realizowane przez przedstawicieli społeczności lokalnych.
Aleje są nieodłącznym elementem czeskiego krajobrazu. Mają wiele zastosowań, a jednym z nich jest to, że zwiększają różnorodność krajobrazu i poprawiają jego drożność; są ważnym elementem estetycznym i sprzyjają bioróżnorodności w krajobrazie. Jednocześnie podkreślają charakterystyczne miejsca w krajobrazie i prowadzą odwiedzających do interesujących obiektów przyrodniczych, osad ludzkich lub konkretnych zabudowań.
W Czechach pierwsze wzmianki o alejach drzew pochodzą z czasów króla Karola IV. Pierwsze udokumentowane aleje drzew znajdowały się na terenie stolicy Pragi i łączyły ważne części zamku praskiego. Większość alei drzew powstała w okresie baroku, kiedy szlachta wykorzystywała je do podkreślenia podjazdów do pałaców i dziedzińców. Wierzchołki drzew były często idealnie symetrycznie dopasowane. Najczęstszymi gatunkami drzew były Tilia, Quercus i Populus. Często przy alejkach stawiano kapliczki lub krzyże. Na wsi często składały się one z drzew owocowych. Za panowania Marii Teresy w 1752 r. istniał obowiązek sadzenia drzew wzdłuż ścieżek alei drzew, zalecane były Tilia, Morus, Sorbus, Fraxinus, Juglans i dzikie drzewa owocowe.
Przykładem jest wieś Sobětuchy, która leży niedaleko miasta Chrudim. Miejscowość znajduje się na symbolicznym skrzyżowaniu zurbanizowanego krajobrazu "Polabí" i chronionego krajobrazu "Železné Hory". Ogólnie rzecz biorąc, jest to piąty najbardziej zaludniony obszar w Republice Czeskiej, dlatego też podejmowane są starania, aby przywrócić naturalne cechy krajobrazu. W tym przypadku było to zasadzenie alei drzew "Perný kopec" o długości 656 m. Celem było przywrócenie połączenia między sąsiednimi gminami "Sobětuchy" i "Rabštejn Lhota", zwiększenie bioróżnorodności, zaoferowanie mieszkańcom miejsca na spacery.
W 2019 r. do sadzenia zalecono 78 drzew i 520 krzewów. Główne gatunki to na przykład Quercus robur, Pyrus communis, Malus silvestris, Acer campestre, Tilia cordata i Prunus Avium oraz 5 odmian krzewów.
Następnie, na podstawie propozycji mieszkańców, zgodnie z tradycjami historycznymi, w 2020 r. podjęto decyzję o budowie małego kościoła w alei drzew, "Kaplicy Czterech Świętych".
W 2022 r. miasto Saragossa opracowało Plan Adaptacji Do Zmian Klimatu 2030 (#PACCZ). Plan został zatwierdzony przez Radę Miasta Saragossa w ramach Europejskiego Porozumienia Burmistrzów w zakresie Klimatu i Energii. Plan dla Saragossy (PACCZ) 2030, który wszedł w życie 13 kwietnia 2023 r. określa ramy dla działań mitygujących zmian klimatu w obrębie miasta. Plan ten pozwoli Saragossie lepiej przygotować się na konsekwencje zmian klimatu i zmniejszyć ich wpływ na zdrowie, gospodarkę i środowisko.
Reagowanie na zmiany klimatu wymaga wdrożenia działań w dwóch obszarach:
1. Wyeliminowania przyczyn zmian klimatycznych:
Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych ( działania na rzecz efektywności energetycznej, zmniejszenie zużycia paliw kopalnych, poprawa gospodarki odpadami itp.)
Lepsze pochłanianie CO2 poprzez tworzenie tzw. pochłaniaczy (takich jak lasy miejskie).
2. Adaptacja do skutków zmian klimatycznych:
Przygotowanie miast do radzenia sobie z krótko-, średnio- i długoterminowymi zmianami.
Zapobieganie i ograniczanie skutków oraz zagrożeń w celu ochrony mieszkańców i ekosystemów.
Dokument opiera się na analizie ryzyka i stopnia zagrożenia przeprowadzonej na potrzeby PACES 2030. Przedstawia on obecną sytuację miasta w zakresie zagrożeń klimatycznych w nadchodzących dziesięcioleciach.
Ekstremalne upały i powodzie rzeczne zostały zidentyfikowane jako największe zagrożenia dla miasta, wpływające na różne sektory i mieszkańców miasta.
Zagrożenia związane z ekstremalnym zimnem, suszami, wiatrami, pożarami lasów, zmianami chemicznymi w powietrzu i wodzie oraz zagrożeniami biologicznymi sklasyfikowano jako mające umiarkowany poziom zagrożenia.
Ekstremalne opady i obsunięcia terenu są uważane za stwarzające niższy stopień zagrożenia.
Plan podzielono na 9 obszarów implikujących działania z zakresu: zdrowia publicznego, zasobów wodnych, zielonej infrastruktury, bioróżnorodności, dziedzictwa przyrodniczego i obszarów chronionych. W sumie 47 działań będzie wiązało się z ponownym rozpatrzeniem koncepcji planistycznej miasta i zarządzania nim w taki sposób, aby zaangażować inne organy administracji publicznej, jednostki miejskie i społeczeństwo obywatelskie. Pozwoli to na połączenie sił i osiągnięcie wspólnych celów.
Obszary działania:
Zdrowie publiczne
Zasoby wodne
Zielona infrastruktura, bioróżnorodność, dziedzictwo naturalne i obszary chronione
Rolnictwo i żywność
Mobilność i transport
Planowanie przestrzenne i urbanistyczne, budownictwo i energia
Edukacja i społeczeństwo
Inne sektory, przemysł i usługi, systemy finansowe i ubezpieczeniowe, turystyka
Badania i innowacje
Plan wspomniany w dobrej praktyce wszedł w życie w 2023 r., a pierwszy projekt zostanie wdrożony w najbliższych miesiącach.
Benevento, mimo że jest stosunkowo małym ośrodkiem miejskim w porównaniu z innymi miastami we Włoszech, jest uważane za ważny miesto na południu Włoch. Ze względu na centralne położenie w regionie o niskim rozwoju urbanistycznym i transportowym, miasto leży blisko uzyskać dostęp do obszarów przyrodniczych i parków narodowych.
Ze względu na coraz częstszą ekspansję obszarów miejskich kosztem obszarów naturalnych, WWF Sannio, we współpracy z Uniwersytetem Agraria i przy udziale Fundacji dla Południa, zainicjował projekt "Sveliamo la Dormiente" (Ujawniając Sen). "Dormiente" to nazwa góry położonej najbliżej miasta Benevento, która jest również lokalizacją obecnej Oazy Taburno.
Projekt ma na celu wspieranie bardziej świadomrgo korzystania z parku zarówno przez okazjonalnych, jak i regularnych odwiedzających,. Dodaktowym celem jest zwiększenie wiedzy o jego obiektach, usługach, bogactwach i zasobach naturalnych. Przewiduje się projekt spotka się ze wzrostem zaangażowania mieszkańców i turystów.
Działania mające na celu prawidłowe wykorzystanie zasobów parku obejmują:
1. Mapowanie, klasyfikacja i opracowanie szlaków , a także stworzenie mapy elektronicznej i papierowej.
2. Konserwacja istniejacych szlaków z uwzględnieniem drobnych zabiegów poprawiajacych bezpieczeństwo użytkowania.
3. Organizacja wydarzeń promujących wiedzę o szlakach i związanymi z nimi zasobami naturalnymi, historycznymi oraz infrastrukturą gastronomiczną.
4. Opracowanie atlasu flory i fauny parku z wykorzystaniem danych zebranych w ramach monitoringu i działań ochronnych.
Jedną ze strategii projektu jest utworzenie partnerstwa obejmującego: wykwalifikowanych specjalistów posiadających specjalistyczną wiedzę lokalne stowarzyszenia posiadające wiedzę na temat terytorium kluczowe instytucje zajmujące się zarządzaniem dobrem publicznym i konserwacją przyrody.
Komponent naukowy partnerstwa ma na celu gromadzenie, monitorowanie i przetwarzanie danych, wzbogacając i rozpowszechniając wiedzę ze społecznościami lokalnymi.
Projekt obejmuje również seminaria i działania edukacyjne, zbieranie runa leśnego , szkolenia dla operatorów leśnych w celu promowania i rozpowszechniania leśnej flory i fauny, wspieranie zrównoważonej gospodarki leśnej. Ponadto częścią inicjatywy są działania komunikacyjne, takie jak strona internetowa i strony w mediach społecznościowych.
Oaza Taburno odgrywa kluczową rolę w zachowaniu lokalnej bioróżnorodności, przyczyniając się do utrzymania zrównoważonego środowiska i wspierając obecność unikalnych gatunków roślin i zwierząt w regionie.
Zaangażowanie społeczeństwa w rozwój odnawialnych źródeł energii to kluczowy czynnik bez którego inwestycje OZE spotykają się z dużym oporem społecznym. Wiatraki – wibracje i hałas, farmy fotowoltaiczne – zaburzenie krajobrazu, biogazownie – smród. Percepcja uciążliwości zmienia się diametralnie jeśli okoliczni mieszkańcy są włączeni w zysk z wiatraków, fotowoltaiki czy metanu. Jednym ze sposobów przełamania oporu lokalnych mieszkańców są spółdzielnie energetyczne.
Spółdzielnia energetyczna to forma, której podstawą jest zrzeszenie lokalnego społeczeństwa, jednostek samorządu terytorialnego lub działających na tym obszarze przedsiębiorców w celu budowy nowych, lub łączenia ze sobą już istniejących instalacji odnawialnych źródeł energii, wykorzystujących lokalnie dostępne zasoby. Ta forma umożliwia także rozłożenie kosztów inwestycyjnych na większą liczbę podmiotów. I tym samym daje możliwość wybudowania wydajniejszych instalacji, zaopatrujących w energię więcej odbiorców.
Na początku lutego 2024 r. w Polsce działa 26 spółdzielni energetycznych, wszystkie produkują energię elektryczną ze słońca na farmach fotowoltaicznych. Zgodnie z przepisami zawartymi w polskiej ustawie o odnawialnych źródłach energii, przedmiotem działalności spółdzielni może być wytwarzanie energii elektrycznej, biogazu, lub ciepła, wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni energetycznej i jej członków.
Dopuszczalna moc:
- dla energii elektrycznej – łączna moc zainstalowana wszystkich instalacji OZE umożliwia pokrycie co najmniej 70% potrzeb własnych spółdzielni i jej członków oraz nie przekracza 10 MW,
- dla ciepła – łączna moc osiągalna cieplna nie przekracza 30 MW,
- dla biogazu – roczna wydajność wszystkich instalacji nie przekracza 40 mln m3.
Spółdzielnie energetyczne są tworzone zarówno na terenach wiejskich, jak i w miastach.
Przykładami mogą być: miejska spółdzielnia energetyczna Otwarty Jazdów w Warszawie, czy leżąca pod Białymstokiem w gminie Michałowo - Spółdzielnia Energetyczna Michałowo.
W latach 2017-2021 Lizbona czterokrotnie zwiększyła łączną moc zainstalowanych urządzeń fotowol-taicznych, z 2 MW do 8 MW. Lizbona jest trzecim europejskim miastem charakteryzującym się nasłonec-znieniem i dobrą ekspozycją na słońce na dachach budynków. Maksymalna ekspozycja na słońce wynosi 40%, co daje potencjał wytwarzania energii równy 95% zużycia energii elektrycznej w mieście w 2016 roku.
Strategia Solarna Lizbony ma na celu osiągnięcie 103 MW (178 W na mieszkańca) mocy fotowoltaicznej zainstalowanej w mieście w 2030 roku. Jest to ważny cel dla osiągnięcia neutralności klimatycznej i wyeliminowania ubóstwa energetycznego do 2050 roku.
Większość paneli fotowoltaicznych w Lizbonie jest zainstalowana na budynkach użyteczności publicznej. Niektóre z nich zostały zainstalowane na budynkach istniejących , takich jak Wydział Nauk Uniwersytetu Lizbońskiego. Inne są uwzględnione przy projektowaniu i budowie nowych budynków, takich jak stacja kolejowa Campolide i siedziba Solar XXI Narodowego Laboratorium Energii i Geologii. Jest to budynek zaprojektowany w sposób uwzględniający aktywne i pasywne technologie i ma służyć jako wzorcowy przykład budynku energooszczędnego dla przyszłych projektów.
W sektorze prywatnym obiektem, który wyróżnia się na tle innych, jest kompleks biurowy Natura Towers - dwa budynki, w których na dachach i fasadach zastosowano panele fotowoltaiczne, a także system zbierania i magazynowania wody deszczowej do podlewania ogrodu wertykalnego.
Możliwość sprzedaży nadwyżko wyprodukowanej energii przez indywidualnych producentów okazała się zachętą do instalacji paneli fotowoltaicznych , a także do przyznawania dotacji na ich finansowanie. Energia ta jest skupowana do krajowej sieci elektroenergetycznej.
Inną ważną możliwością jest to, że pro-konsumenci i tylko konsumenci mają możliwość stworzenia spóldzielni energetycznej wspólnie produkującej i zużywającej energię elektryczną. To właśnie z tego względu Rada Miejska Lizbony zaplanowała instalację elektrowni fotowoltaicznej w Carnide o mocy 2 MW w celu zasilania własnych budynków i mieszkań socjalnych.
Stowarzyszenie Nocne Anioły w Maladze to niezwykła organizacja non-profit, której celem jest pomoc najbardziej potrzebującym mieszkańcom Malagi. Jest to bezpłatne, świeckie i apolityczne stowarzyszenie, które polega na darowiznach finansowych i rzeczowych oraz działa dzięki zaangażowaniu wolontariuszy wykonując swoją szlachetną pracę w walce z głodem.
Organizacja powstała w 2007 roku ze względu na rosnące potrzeby w zakresie pomocy żywnościowej dla najbardziej potrzebujących. Każdego dnia, przez 365 dni w roku, stowarzyszenie zapewnia śniadania, obiady i kolacje dla około 600 osób, Osoby te zazwyczaj mieszkają na ulicach lub w bardzo niestabilnych warunkach. Stowarzyszenie dystrybuuje prawie milion posiłków rocznie, co jest niezwykłym dokonaniem. Dodatkowo stowarzyszenie zapewnia r, takie rzeczy jak odzież, produkty higieniczne, koce itp.
W ramach działań na rzecz zwalczania głodu w prowincji Malaga, stowarzyszenie pozyskuje darowizny od osób prywatnych, lokalnych przedsiębiorstw oraz instytucji. W przeszłości zdarzało się, że potrzebujący musieli stać w długich kolejkach, by otrzymać pomoc żywnościową. Aby sprostać rosnącym potrzebom, stowarzyszenie aktywnie pracuje nad utworzeniem jadłodajni dla ubogich, gdzie osoby te będą mogły spożyć posiłek w odpowiednich warunkach.
Nowo otwarta jadłodajnia, zajmująca powierzchnię 300 m², stanowi dowód zaangażowania stowarzyszenia we wsparcie osób w potrzebie. Otwarcie obiektu miało miejsce 14 maja 2016 roku. Obecnie budynek służy jako miejsce, gdzie stowarzyszenie przygotowuje i rozprowadza posiłki dla najbardziej potrzebujących. Działania te stanowią inspirację, a wpływ stowarzyszenia na lokalną społeczność jest bezcenny.
Lizbona znana jest jako miasto siedmiu wzgórz, co zasadniczo utrudnia korzystanie z roweru jako taniego i powszechnego środka transportu miejskiego.
Jednak spółdzielnia Drive Impact, w ramach projektu Ciclopes (cyklop) rozwiązała ten problem zapewniając szkolenia dla dzieci i młodzieży z osiedli Lizbony w zakresie korzystania z rowerów. Jest to projekt edukacyjny, który promuje płynną i aktywną mobilność, a także integrację społeczną i integrację ludzi z miastem.
Motto projektu Ciclopes brzmi: "Spłaszcz wzgórza. Spłaszcz uprzedzenia. Spłaszcz nierówności".
"Spłaszcz wzgórza"ma wymiar symboliczny, z kolei "Spłaszcz uprzedzenia" jest kluczowym hasłem odnoszącym się do głównej idei projektu, jakim jest przeciwdziałanie stereotypom, jakowoż rowery są transportem ludzi biednych. Ludzie z niższymi dochodami, zwłaszcza ci mieszkający na osiedlach socjalnych, często postrzegają samochód jako symbol sukcesu społeczno-ekonomicznego, co niewątpliwie wpływa na ich postrzeganie mobilności rowereowej.
Hasło "Spłaszcz nierówności" odnosi się również do innego istotnego aspektu, jakim jest umożliwienie nastolatkom samodzielnego poruszania się poza ich dzielnicami, wykorzystując rower do odkrywania terytorium miasta.
Projekt zapewnia rowery, które można wypożyczyć na określony czas, zapewnia szkolenia w zakresie ich użytkowania i poruszania się po mieście, a także serwis naprawczy rowerów.
Projekt został wdrożony w grudni 2020 roku i w ciągu trzech lat zaktywizował ponad 2200 osób, które wzięły udział w ponad 200 wydarzeniach i 850 godzin zajęć.
Projekt Ciclopes aktywnie promuje korzystaniem z rowerów, co wpisuję się w ogólną strategię Lizbony dotyczącą transportu. W 2017 r. było 90,5 km ścieżek rowerowych; w 2020 r., czyli w roku Zielonej Stolicy Europy, było ich 125,8 km; w listopadzie 2023 r. 173 km. Rozwój sieci jest planowany na kolejne lata. Ważna jest również sieć rowerów miejskich, która także systematycznie się powiększa rozwija: jest ich aktualnie około 1600, zaparkowanych w 130 lokalizacjach. Koszt korzystania z nich wynosi: karnet roczny 25 €, miesięczny 15 €, dzienny 2 €.
El Encinar to organizacja non-profit, która od 1993 roku aktywnie promuje i sprzedaje ekologiczne, rzemieślnicze oraz alternatywne produkty. Siedziba stowarzyszenia znajduje się w Granadzie, w dzielnicy Zaidin. Jest to miejsce dedykowane producentom ekologicznym oraz osobom poszukującym tego typu produktów, które wspierają ekologiczną produkcję żywności.
El Encinar mieści się w sercu dzielnicy Zaidín, gdzie zarówno członkowie, jak i osoby niezrzeszone mogą dokonywać zakupów w wyznaczonych godzinach. Odwiedzając te lokalizacje, można lepiej zrozumieć misję El Encinar oraz kim są członkowie stowarzyszenia. Głównym celem organizacji jest promowanie lokalnej i ekologicznej produkcji żywności, rękodzielniczych wyrobów oraz zachęcanie do spożywania produktów sezonowych.
Dodatkowo, El Encinar angażuje się w rozwój bardziej świadomych i odpowiedzialnych relacji z naturą, zwierzętami oraz ludźmi. Stara się zapełnić lukę między produkcją a konsumpcją poprzez zachęcanie do odwiedzania gospodarstw rolnych oraz hodowców, informując o procesach produkcji i rzeczywistych kosztach produktów. Organizacja oferuje swoim członkom produkty codziennego użytku i stara się rozwijać projekty, które przynoszą maksymalne korzyści społeczne, opierając się na zasadach samorządu i solidarności.
Głównym celem El Encinar jest budowanie mostów między producentami a konsumentami, łącząc świat wiejski i miejski oraz tworząc rynek zbytu dla lokalnych producentów ekologicznych w Andaluzji. Dzięki nieustannemu zaangażowaniu w promowanie zdrowego i zrównoważonego stylu życia, El Encinar jest wyjątkową wartością i zasobem dla społeczności Granady.
Stowarzyszenie sprzedaje lokalne i sezonowe produkty po uczciwych cenach ustalonych przez członków. Priorytetem są produkty uprawiane przez członków, które są owocem współpracy z innymi producentami, a także produkty transportowane na krótkie odległości oraz spełniające kryteria społeczne, takie jak sprawiedliwy handel i godne warunki pracy.
Kiedy w 2009 roku Spółdzielnia Socjalna "La Solidarietà" założyła szklarnię i stworzyła punkt sprzedaży, rozpoczęła się realizacja projektu, który stworzył warunki do szkolenia i integracji najpierw osób z niepełnosprawnościami, a następnie więźniów, a także młodych ludzi doświadczających uzależnienia.
Projekt łączy w sobie zestaw różnych wartości, od integracji społecznej po zrównoważony rozwój społeczny, aż po wzmocnienie społecznego rolnictwa miejskiego jako siły napędowej spójności społecznej.
Ogród inspirowany jest teorią i praktycznym podejściem do rolnictwa społecznego i ekologicznego. Jest on wyposażony w szklarnię, ogród warzywny na świeżym powietrzu oraz punkt sprzedaży - kawiarnię "Café dell'Orto". Dodatkowo na terenie znajduje się przestrzeń służąca spotkaniom i oferująca alternatywną rozrywkę, wyłączając automaty do gier. Program aktywnie promuje ekologiczny styl życia ekologiczną. Dzieję się to głównie za sprawą ekologicznej uprawie oraz przestrzeganiu zasad segregacji odpadów, co w efekcie prowadzi do praktycznie zerowej ilości odpadów. Ogród jest także miejscem bezpośredniej sprzedaży warzyw i produktów rolnych.
Poprzez regularny i bezpośredni kontakt z klientami odwiedzającymi kawiarnię, ogród oraz uczestniczącymi w wydarzeniach kulturalnych i imprezach dla dzieci, osoby biorące udział w programach społecznych realizowanych przez stowarzyszenie mogą pozostać w ciągłej interakcję ze społecznością lokalną. Dzięki temu podopieczni stowarzyszenia mogą pełniej uczestniczyć we wszystkich aspektach życia, nie tylko zawodowego, ale także mają możliwość rozwijać swoje umiejętności interpersonalne.
Do dnia dzisiejszego działalność stowarzyszenia obejmuje ogrodnictwo, bar, osoby w niekorzystnej sytuacji życiowej (PTRI - Progetti Terapeutici Riabilitativi Individualizzati (Zindywidualizowane projekty terapeutyczne) oraz Free the Penalty (Uwolnić od kary)), farmę edukacyjną i ośrodek letni. Od 2012 roku Orto jest aktywnie zaangażowane w międzyinstytucjonalną inicjatywę o nazwie "Uczestnictwo w wolności", koncentrującą się na alternatywnych metodach egzekwowania prawa karnego. Współpraca ta obejmuje Biuro Wykonawcze Więziennictwa przy Ministerstwie Sprawiedliwości, Dom Benevento, Diecezjalny Caritas Benevento, Gminę Benevento i różne organizacje trzeciego sektora.
Dzięki działaniu platformy, w latach 2012-2014, 34 osoby objęte zastępczymi formami karnymi uczestniczyły już w działaniach Orto. Dokumentacja zatytułowana "Uczestnictwo w wolności: Stories of a Successful Sentence" opublikowana w lipcu 2014 r. wykazała zmniejszenie liczby recydywistów o ponad 75% wśród osób zaangażowanych w platformę, co wskazuje na mniejszą liczbę ponownych przestępstw wśród osób, które wcześniej odbywały karę.
Obecnie Orto jest zarządzane przez Konsorcjum Spółdzielni Socjalnych i Rolniczych "Sale della Terra". Konsorcjum ma na celu inwestowanie w działalność rzemieślniczą i zapewnienie podopiecznym z różnych środowisk społecznych możliwości zaangażowania się w sensowną pracę. Inicjatywy rolnicze mają na celu włączanie obszarów zagrożonych wykluczeniem wspieranie spójności społecznej, aktywizację osób znajdujących się w trudnej sytuacji oraz rewitalizację obszarów zagrożonych marginalizacją.
Słoma wykorzystywana jest jako materiał budowlany od wieków. Stosowano ją w strzechach, do uszczelniania ścian w konstrukcjach drewnianych, do wyrobu cegieł gliniano-słomianych, czy wypełniania konstrukcji domów.
Nowe zastosowanie – budowa z wykorzystaniem kostek sprasowanej słomy (ang. straw bale) – odkryto pod koniec XIX wieku w związku z wynalezieniem pras do wykonywania kostek słomy. Niemniej jednak, technologia ta została ponownie "odkryta" dopiero w latach 70-tych XX wieku, kiedy zaczęła zdobywać popularność jako ekologiczne i zrównoważone rozwiązanie w budownictwie. We Francji znajduje się najstarszy dom zbudowany w technologii strawbale, użytkowany od 1921 roku, co świadczy o trwałości tej technologii.
W Polsce pierwszy dom strawbale powstał w 2000 roku, od tego czasu wybudowano tu co najmniej 350 budynków w tej technologii, z których część służy jako domy rekreacyjne, lub do wynajęcia dla turystów. Należy podkreślić, że kostki słomy najczęściej nie stanowią konstrukcji nośnej ścian domu, ale są wypełnieniem szkieletu konstrukcyjnego, najczęściej drewnianego. Takie zastosowanie sprawia że budowa domu strawbale może być wykonana w dużej mierze samodzielnie, przy wcześniejszym nabyciu odpowiedniej wiedzy, gdyż kluczową rolą jest dokładność wykonania i uniknięcie błędów.
Technologia strawbale znalazła zastosowanie jako wypełnianie konstrukcji drewnianej, prefabrykowane panele drewniano-słomiane, czy konstrukcje nośne. Dodatkowo, możliwe jest izolowanie dachów, stropodachów oraz podłóg wentylowanych, co czyni technologię strawbale wszechstronnym rozwiązaniem.
Zastosowanie czystej słomy jako materiału budowlanego bez dodatków "chemii budowlanej" przekłada się na niski poziom przetworzenia oraz korzystny wpływ na środowisko. Słoma jest surowcem w 100% odnawialnym, lokalnym i biodegradowalnym. Dodatkowo, doskonała izolacyjność słomy, zarówno termiczna, jak i akustyczna, sprawia, że domy zbudowane w technologii strawbale osiągają wysokie standardy efektywności energetycznej i walory użytkowe dla domowników. Warto zauważyć, że technologia ta ma również potencjał zastosowania w izolacji budynków pasywnych, co potwierdzają certyfikowane realizacje w Niemczech i Austrii.
Technologia strawbale odzyskuje obecnie popularność jako ekologiczne i efektywne rozwiązanie w budownictwie na całym świecie. Jej zalety, takie jak ekologiczność, energooszczędność, trwałość i różnorodność zastosowań, sprawiają, że stanowi ona fascynującą alternatywę dla tradycyjnych metod budowlanych.
Słomiane kostki zostały wykorzystane w budowie domu między innymi w turystycznym „Osiedlisku nad Soną”, według zasad budownictwa naturalnego (tynki gliniane i wapienne, naturalne materiały ociepleniowe, rozbiórkowa cegła i dachówka, drewno ze starej stodoły i obory, kamień polny)
UpFarming to organizacja pozarządowa, która promuje rolnictwo miejskie poprzez szereg innowacyjnych projektów, takich jak systemy hydroponiczne i aeroponiczne. Dzięki podejściu opartemu na współpracy i technologii, organizacja prowadzi wertykalne ogrody ogrody warzywne w mieście. Dzięki temu rozwiązaniu, iż możliwa jest uprawa świeżej i zdrowej żywność na ograniczonej przestrzeni. Równolegle do tych działań UpFarming rozwija inicjatywy promujące zrównoważony rozwój i bezpieczeństwo żywnościowe w miastach np. warsztaty i inne działania edukacyjne.
Jeden z wertykalnych ogrodów warzywnych wdrożonych przez UpFarming znajduje się w zakładzie karnym Torres Novas i jest uprawiany przez około 40 więźniów i strażników więziennych. Celem jest poprawa diety więźniów i wsparcie rodzin w pobliskim sąsiedztwie poprzez dystrybucję żywności. Więźniowie uzyskują profesjonalny certyfikat w zakresie ogrodnictwa, który pomoże im w reintegracji społecznej po odbyciu wyroku.
Organizacja jest również obecna w Alvalade w Lizbonie, w ogrodach parku Aquilino Ribeiro Machado. UpFarming dąży do zachęcania konsumentów w różnym wieku do uczestniczenia w procesie uprawy żywności, co przynosi korzyści zarówno dla zdrowia psychicznego uczestników, jak i dla spójności społecznej.
Organizacja UpFarming wdrożyła i współzarządza projektem o nazwie "From School to Table" (Ze szkoły na stół), który jest kompleksowym systemem produkcji żywności składającym się z horyzontalnego i wertykalnego ogrodu warzywnego, obszaru rolno-leśnego i stacji kompostowania na terenie szkoły Basic Scholl Dom Luís da Cunha. Żywność produkowana w szkole jest spożywana przez mieszkańców z okolicy, a proces uprawy jest wykorzystywany jako wielowymiarowe narzędzie pedagogiczne, przyczyniające się lepszego dobrostanu pośród społeczności szkolnej i kształtowania pokolenia, które jest bardziej świadome kwestii środowiskowych i żywieniowych.
Permakultura je harmonické a udržitelné pěstování - místo, které využívá holistické, přírodní principy k navrhování, vytváření a udržování rostlinného ekosystému. Permakultura, zkrácený název z anglického permanent culture (trvale udržitelné pěstování), je holistická a komplexní filozofie navrhování, jejímž cílem je udržovat trvale udržitelné pěstování, které odráží přírodní zákonitosti a udržitelné procesy vyskytující se v přírodě.
Mezi hlavní zásady permakulturní zahrady patří:
Vegetační rozmanitost: Permakulturní zahrada využívá rozmanitost rostlinných druhů, což podporuje přirozenou rovnováhu v ekosystému. Kombinace rostlin s různými funkcemi a vlastnostmi posiluje odolnost zahrady vůči škůdcům a chorobám.
Šetření vodou: Permakulturní zahrada je navržena s ohledem na efektivní využívání vody. Používání technik zadržování vody, jako je mulčování slámou nebo listím, vytváří podmínky pro shromažďování a zadržování vlhkosti v půdě.
Údržba půdy: Permakultura zajišťuje zdravou půdu jako klíčový prvek udržitelné zahrady. Používání přírodních hnojiv, kompostování a vyhýbání se namáhavým postupům, jako je hnětení nebo odvážení biomasy, přispívá k dlouhodobému udržení půdy bohaté na živiny a dobře strukturované.
Integrované hospodaření: Permakultura podporuje udržitelné metody hospodaření, například pěstování plodin, které spolu spolupracují a vytvářejí vzájemně prospěšné vztahy. Tento přístup minimalizuje potřebu umělých zásahů a podporuje přirozené růstové procesy.
Ochrana místní biologické rozmanitosti: Permakulturní zahrada podporuje místní biologickou rozmanitost tím, že přitahuje různé druhy rostlin, hmyzu a živočichů. To podporuje zachování přirozené rovnováhy ekosystému.
Vzdělávání a komunita: Permakulturní zahrady mají často vzdělávací funkci, propagují zásady zdravého životního stylu a podporují zapojení komunity. Komunitní zahrady mohou sloužit jako místo pro sdílení znalostí, dovedností a zdrojů.
Díky tomu, že zahradníci pracují podle permakulturních zásad, mají nejen užitek ze svých plodin, ale prospívají také životnímu prostředí a místní komunitě.
Permakulturní plodiny mohou z velké části pokrýt vlastní potravinové potřeby, přebytky lze prodávat a zajistit si tak dodatečný příjem. Vedle permakulturních zahrad jsou často zřizovány agroturistické farmy, které poskytují hostitelům příjem z pronájmu prostor, ubytování se snídaní a placených vzdělávacích seminářů o ekologickém zemědělství, zpracování zeleniny a ovoce, sběru a sušení bylinek, bylinné medicíně, přírodní kosmetice, řemeslech, ale i o exkurzích do přírody a dalších doplňkových aktivitách, které mohou majitelům permakulturních farem zajistit obživu.
Jednu z mnoha permakulturních farem v Polsku provozuje autorka permakulturních textů, pedagožka a odbornice na permakulturu Monika Podsiadła v obci Podlodek v gmině Michów v Lubelském vojvodství (východní Polsko). Každý člověk může po náležité přípravě a získání znalostí založit vlastní permakulturní zahradu bez větších problémů a investic, a to i na malé zahrádce nebo pozemku ve městě, nebo tím spíše na venkově.
Agroturystyka, ekoturystyka, żywe muzea, ekomuzea – nazwy znane wszystkim zainteresowanym wypoczynkiem na łonie natury, w sposób jej nie szkodzący, albo przynajmniej minimalizujący ekologiczne uciążliwości.
Tak piszą o swoim miejscu właściciele ekoturystyki „Na Karczaku”, leżącej w dolinie rzeki Biebrza - największego obszaru bagiennego w Unii Europejskiej oraz największego obszarowo parku narodowego w Polsce:
„Jesteśmy świadomi tego, że każda aktywność turystyczna wywiera wpływ na środowisko, więc chcielibyśmy z Waszą pomocą poprzez nasze ekologiczne, świadome zachowania w gospodarstwie agroturystycznym „Na Karczaku” i Ekomuzeum, a także na biebrzańskich szlakach, zmniejszać takie oddziaływania niekorzystne i wzmacniać te pozytywne. Zależy nam, aby nasze gospodarstwo, gdzie przyjmujemy gości, a także nasze aktywności, po pierwsze – nie szkodziły, po drugie – sprzyjały zachowaniu i po trzecie – odtwarzały lub kreowały warunki dla bogatej bioróżnorodności, wysokiej jakości środowiska naturalnego, pielęgnowania tradycji i pozytywnych emocji i relacji międzyludzkich. Chcemy to osiągnąć poprzez wzbudzanie wrażliwości naszych gości na przyrodę – jej piękno i korzyści z niej płynące, promocję ekologicznego stylu życia, dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionu, zachęcanie do odpowiedzialnych postaw konsumenckich i podejmowania aktywnych działań na rzecz środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz życie w zgodzie z własnymi wewnętrznymi przekonaniami.”
Te słowa są jednocześnie odpowiedzią na pytanie „co to jest ekoturystyka”, która daje dodatkowe dochody na obszarach wiejskich, jednocześnie dbając o środowisko naturalne i lokalną kulturę. Ekoturystyka to nie tylko odpoczynek na łonie natury, ale także aktywności takie jak:
- warsztaty nauki tkania na krosnach,
- produkcja naturalnych kosmetyków z wykorzystaniem lokalnych ziół,
- spotkania z ziołami i ziołolecznictwem,
- warsztaty lokalnego rzemiosła i rękodzielnictwa,
- warsztaty budowy domków („hotelików”) dla pożytecznych owadów,
- spotkania z ekologicznym stylem życia i naturalnym ogrodnictwem,
- wyrób i możliwość zakupu produktów lokalnych,
- obserwacja zwykłego życia na wsi.
Agroturystyka w Polsce stanowi rozwiniętą formę wypoczynku, przyciągając turystów zarówno z kraju, jak i z zagranicy. Polska, bogata w malownicze krajobrazy, tradycję wiejską oraz różnorodność przyrodniczą i kulturową, staje się doskonałym miejscem dla miłośników ekoturystyki.
Polska agroturystyka charakteryzuje się różnorodnością oferty. Turysta może wybierać spośród gospodarstw położonych w górach, nad morzem, nad rzeką i jeziorami, czy w lesie. To idealna opcja zarówno dla osób poszukujących spokoju i kontaktu z naturą, jak i dla tych, którzy chcą aktywnie spędzać czas.
Agroturystyka w Polsce zyskuje coraz większą popularność również wśród obcokrajowców, którzy szukają oryginalnych doświadczeń, z dala od masowej turystyki w zatłoczonych centrach turystycznych. Warto podkreślić, że agroturystyka wspiera rozwój obszarów wiejskich, stymulując lokalną gospodarkę.
ReFood to projekt, w ramach którego zbierane są nadwyżki żywności, które w przeciwnym razie zostałyby zmarnowane. Następnie przekazuje się je osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji. Działania te opierają się na zaangażowaniu lokalnej społeczności oraz wolontariuszy. Celem ReFood jest zwalczanie ubóstwa i ograniczenie marnotrastwa żywności. Dodatkowo projekt aktywnie promuje zrównoważony rozwoju środowiska oraz spójność więzi społeczną Jest to inicjatywa ogólnokrajowa, skupiająca się na obszarach miejskich. Inicjatywa została również wdrożona w Madrycie (Hiszpania) i Mediolanie (Włochy), z perspektywą powielenia jej również w Brazylii i Wirginii (USA).
Działalność ReFood opiera się na sieci około 60 ośrodków i 7500 wolontariuszy, którzy zbierają resztki żywności od około 2500 partnerów, takich jak restauracje, piekarnie i supermarkety. Rolą wolontariuszy jest zapewnienie odpowiedniego i bezpiecznego przechowywania oraz dystrybucji żywności do około 6800 beneficjentów zarejestrowanych w sieci, zapewniając dostęp do pożywnych i wysokiej jakości posiłków.
Każdego miesiąca, przed zmarnowaniem ocalonych jest blisko 150 000 posiłków, zmniejszając tym samym wpływ odpadów na środowisko. Każdego miesiąca ReFood zmniejsza ilość bioodpadów na wysypiskach o 1000 ton, ograniczając uwalnianie gazów cieplarnianych, które powstałyby w wyniku utylizacji tych odpadów.
ReFood promuje również integrację społeczną, dostarczając wartościową żywność osobom i rodzinom w bardzo trudnych warunkach życiowych, pomagając w walce z ubóstwem i głodem. Dzięki wprowadzeniu niewielkich opłat za posiłki (10 eurocentów za sztukę) projekt jest trwały finansowo. Dodatkową stabilność zapewnia społeczność lokalna , która aktywnie wspiera projekt poświęcając swój czas, żywność lub inne wsparcie materialne.
Kolejną istotną korzyścią ReFood jest zwiększanie świadomości społecznej dotyczącej takich zagadnień jak: marnotrawienie żywności, świadoma konsumpcja, odpowiedzialna i etyczna produkcja. Poprzez edukację społeczności na temat negatywnych skutków marnowania żywności dla środowiska i społeczeństwa, inicjatywa inspiruje do zmiany zachowań i promuje bardziej świadomy oraz odpowiedzialny styl życia.
SOS Rosarno to Stowarzyszenie Promocji Społecznej, które zrzesza drobnych rolników, pracowników-imigrantów, aktywistów, a także drobnych rzemieślników i operatorów odpowiedzialnej turystyki.
Celem stowarzyszenia jest: "Promowanie i upowszechnianie kultury solidarności, wzajemnego szacunku i niestosowania przemocy, dążenie do równości i sprawiedliwości społecznej. Działanie na rzecz przezwyciężania wszelkich uprzedzeń lub barier, czy to kulturowych, społecznych, biurokratycznych, ekonomicznych czy fizycznych, które mogą stanowić źródło jakiejkolwiek formy nierówności, dyskryminacji, nietolerancji, ksenofobii, rasizmu, przemocy i przeszkody w prawdziwej integracji społecznej i kulturowej jednostek, niezależnie od pochodzenia, statusu społecznego i ekonomicznego, rasy, płci, przekonań religijnych czy przynależności politycznej".
Głównym obszarem działalności stowarzyszenia jest produkcja cytrusów i oliwek zgodnie z kryteriami rolnictwa ekologicznego, a także zapewnienie stabilnego zatrudnienia swoim pracownikom.
Stowarzyszenie nie prowadzi pośrednictwa handlowego, a jedynie działania koordynacyjne i promocyjne, w szczególności z siecią Solidarity Purchase Groups oraz sklepami EquoSolidarity Shops w całych Włoszech. Oprócz sieciowania grup nabywców i producentów SOS Rosarno upewnia się, że współpracujący producenci przestrzegają wszystkich zasad i założeń programu.
Poprzez sprzedaż produktów ‘’po uczciwej cenie’’ - tj. wyższej niż ta narzucona przez rynek detaliczny na dużą skalę - gwarantowane jest uczciwe wynagrodzenie dla pracowników i uczciwa rekompensata dla producentów. Tego typu działalność, bazująca na kryteriach zrównoważonego rozwoju, sprawiedliwości i wspólnoty, jest dobrym przykładem alternatywy ekonomicznej dla Kalabrii, a zwłaszcza dla Rosarno.
W chwili obecnej głównym i jedynym źródłem dochodu jest sprzedaż produktów dla sieci Solidarity Purchase Groups. Dochód z tej sprzedaży służy pokryciu kosztów administracyjnych stowarzyszenia, a pozostałą część finansuje działania promujące prawa oraz wsparcie pracowników sezonowych, których tysiące migruje na tereny równiny Gioia Tauro w każdym sezonie jesienno-zimowym.
Obecnie stowarzyszenie angażuje około 100 małych i mikro producentów z regionu oraz zatrudnia 56 pracowników wyrwanych z mafijnego systemu. Pracownicy ci pochodzą z 10 różnych krajów.
W Czechach istnieje Czeska Federacja Banków Żywności, która obejmuje wszystkie banki żywności na szczeblu krajowym i zagranicznym. Prowadzi ona również krajowy magazyn centralny. Banki żywności to organizacje non-profit, które zbierają żywność i rozdają ją organizacjom charytatywnym oraz ich podopiecznym. Pomagają one zapewnić osobom potrzebującym dostęp do żywności, zwłaszcza osobom starszym, rodzinom z dziećmi, samotnym matkom i osobom bezdomnym.
Banki żywności najczęściej dostarczają żywność potrzebującym za pośrednictwem organizacji non-profit, a także za pośrednictwem punktów pomocy żywnościowej. Banki Żywności pozyskują żywność z sieci spożywczych, zbiórek żywności, Europejskiego Programu Pomocy Żywnościowej i Rzeczowej, od małych producentów warzyw i owoców, producentów żywności lub od ogółu społeczeństwa. Bank Żywności w miejscowości Pardubice powstał w 2015 roku. Projekt był współfinansowany przez UE w ramach Programu Operacyjnego "Zatrudnienie plus" i został wdrożony w ramach realizacji celu społecznego.
Partnerami projektu są takie firmy jak: LIDL, Makro, Kaufland, Košík.cz, Rohlík.cz, Charita Czech Republic, Ministerstwo Rolnictwa i inne. Wiele organizacji jest zarówno członkami sieci, jak i odbiorcami jej usług. Są to głównie organizacje non-profit, np. parafialna organizacja charytatywna Chrudim, która pomaga ludziom w trudnej sytuacji i opiekuje się tymi, którzy potrzebują bardzo wymagającej opieki.
Inną organizacją non-profit w Chrudim jest SOPRE CR o.p.s., która współpracuje z Bankiem Żywności w Pardubicach i ma swój punkt wydawania żywności. Organizacja została założona w 2007 roku, a pierwszą usługą społeczną była noclegownia dla osób bez stałego i bezpiecznego schronienia. Grupą docelową są samotni seniorzy, samotni rodzice, rodziny w kryzysie, osoby bezdomne, osoby z niepełnosprawnością intelektualną i fizyczną, które mają ograniczone dochody finansowe. Dwa razy do roku organizacja uczestniczy w Narodowej Zbiórce Żywności - zbierając artykuły spożywcze z lokalnego centrum handlowego, transportują je do punktu odbioru i pomagają w dostawie. Organizacja współpracuje z Wydziałem Spraw Społecznych Urzędu Miasta Chrudim, Chrast i Skuteč.
Rada Miasta San Andrés del Rabanedo jest pierwszą w prowincji León, która w kwietniu 2023 r. wdrożyła nowatorską "Przestrzeń wolną od dymu tytoniowego" w Parku Antonio García Valladares. Inicjatywa ta ma na celu stworzenie środowiska wolnego od szkodliwego dymu tytoniowego.
Od 2021 r. Stowarzyszenie Walki z Rakiem pracuje nad wyeliminowaniem dymu tytoniowego z przestrzeni publicznych. W sumie, prawie 300 miejsc zostało uznanych za wolne od dymu tytoniowego w całej Hiszpanii. Znaczy to, że blisko 2,5 miliona osób, które odwiedzają te przestrzenie może cieszyć się świeżym powietrzem.
Inicjatywa ta polega na tworzeniu obszarów wolnych od szkodliwego dymu tytoniowego (tradycyjnego lub elektronicznego). Działanie obejmuje otwarte przestrzenie użytku publicznego i zbiorowego, niezależnie od tego, czy są one własnością publiczną czy prywatną. Poprzez ustanawianie stref wolnych od dymu tytoniowego, inicjatywa wspiera profilaktykę zdrowia poprzez zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych, a także innych schorzeń układu oddechowego i sercowo-naczyniowego.
Aby zapewnić pomyślne wdrożenie inicjatywy, członkowie hiszpańskiego Stowarzyszenia Walki z Rakiem przeprowadzili szkolenia w celu podniesienia świadomości wśród pracowników Rady Miejskiej. W związku z tym, że to właśnie pracownicy urzędu mają największy kontakt z obywatelami, będą oni mogli na bieżąco informować o znaczeniu przestrzegania przestrzeni wolnej od dymu tytoniowego. Jest to zgodne z Miejską Strategią Promocji Zdrowia.
Po utworzeniu pierwszej strefy wolnej od dymu tytoniowego w gminie San Andrés del Rabanedo, istnieje znaczące prawdopodobieństwo, że powstaną kolejne podobne przestrzenie w lokalizacjach o dużym zagęszczeniu mieszkańców.
Uniwersytet Trzeciego Wieku (U3A) to program ustawicznego kształcenia, który koncentruje się na aktywności intelektualnej osób starszych. Główną misją uniwersytetu jest zapewnienie dostępu do informacji, wiedzy i umiejętności osobom w wieku senioralnym, co stwarza idealne warunki do międzypokoleniowej wymiany wiedzy. Dzięki programom seniorzy mają możliwość poznania najnowszych opracowań naukowych z zakresu historii, medycyny, kultury. Dzięki tej formie edukacji seniorzy mogą zachować aktywność intelektualną, dobre samopoczucie psychiczne, zdobyć nowe informacje, a co najważniejsze, dzięki studiom nie pozostają w izolacji społecznej.
Programy ustawicznego kształcenia Uniwersytetu Trzeciego Wieku są zwykle przeznaczone dla kandydatów, którzy osiągnęli wiek emerytalny i posiadają wykształcenie średnie zakończone egzaminem maturalnym. Niemniej, uniwersytet dopuszcza również do udziału w programie weteranów wojennych bez konieczności posiadania przez nich wykształcenia średniego. Ludzie często osiągają wiek emerytalny w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, są zainteresowani nową wiedzą, tym co dzieje się wokół nich i wykazują chęci do dalszego rozwoju. Pomimo swojego wieku mają własne cele życiowe, które chcą realizować.
Jednym z wielu przykładów jest czeski Uniwersytet Przyrodniczy w Pradze, który posiada w swojej ofercie programy z zakresu ekonomii, agronomii, gospodarki leśnej, gospodarki rolnej tropików i subtropików, a także pedagogikii. Studia w ramach U3A nie zastępują kompleksowego wykształcenia wyższego, ale absolwenci otrzymują świadectwo ich ukończenia. Tematyka zapewnia osobom starszym wykształcenie ogólne, hobbystyczne i nieprofesjonalne na poziomie uniwersyteckim.
Uczestnicy nie mają statusu studenta, ale przez cały okres nauki mogą korzystać z biblioteki, pracowni komputerowej, laboratorium projekcyjnego, basenu, siłowni itp.
Cykle wykładów trwają zazwyczaj 4 semestry. W każdym semestrze odbywa się 12 wykładów, które są uzupełniane wycieczkami i warsztatami. Na koniec seniorzy otrzymają certyfikat podczas uroczystej ceremonii kończoncej kursu. Od uczestników kursów pobierane jest niewielkie czesne oraz zobowiązaniu są do pisania regularnych testów, a także regularnej obecności w zajęciach. Po ukończeniu kursu seniorzy mogą kontynuować naukę w ramach innych programów edukacyjnych.
Podobne programy oferuje także Uniwersytet Karola w Pradze i kilka innych uniwersytetów i miejscowości. Przykładem jest miasto Chrudim, które współpracuje również z Czeskim Uniwersytetem Nauk Przyrodniczych w Pradze. Ponadto biblioteka miejska w Pradze zapewnia dostęp do swoich zasobów, zaplecze dydaktyczne, transport na wycieczki, a pracownicy biblioteki towarzyszą również absolwentom podczas ceremonii wręczenia nagród.
Stowarzyszenie "Let's go for a trip!" (Chodźmy na wycieczkę!) jest organizacją non-profit, która została założona w 2014 roku i realizuje zajęcia rekreacyjne dla seniorów powyżej 65 roku życia. Jak sami mówią: "Naszą misją jest bezwzględna walka z samotnością seniorów i próba zastąpienia jej radością, poznawaniem nowych miejsc i przyjaciół ze wszystkich pokoleń".
W okresie wdrażania projektu stowarzyszenie nawiązało kontakt z co najmniej 5000 seniorów, organizując zajęcia rekreacyjne połączone z działaniami edukacyjnymi. Celem stowarzyszenia jest nakreślenie sytuacji starszego pokolenia ogółowi społeczeństwa, współpraca z innymi organizacjami non-profit i organizacja wydarzenia związanego z działaniami edukacyjnymi. Stowarzyszenie koncentruje swoje działania głównie na profilaktyce i edukacji seniorów.
Bardzo dużą popularnością cieszą się liczne ciekawe wycieczki po okolicy, które realizowane są w ramach działalności stowarzyszenia “Let’s go for a trip!”. Wycieczki są jednodniowe, dzięki czemu są możliwe do zorganizowania dla wszystkich zainteresowanych, a przede wszystkim są niedrogie i bezpieczne. Są one zawsze doskonale zabezpieczone przez doświadczonych przewodników oraz wsparcie medyczne, które zapewniają młodzi wolontariusze. Często biorą udział w wycieczkach seniorzy z różnymi ograniczeniami zdrowotnymi, o słabszej mobilności lub poruszający się na wózkach inwalidzkich.
Z pomocą młodych ludzi każdy może wziąć udział w wycieczkach, a dzięki nim osoby starsze zobaczą miejsca, których z pewnością nie byliby w stanie poznać sami.
W ramach działalności stowarzyszenia seniorzy spotykają się nie tylko z rówieśnikami, wolontariuszami, ale także z dziećmi w wieku przedszkolnym podczas zajęć międzypokoleniowych. Spotkania te pogłębiają więzi społeczne i stwarzają warunki do zbliżenia międzypokoleniowego.
Wspieranie samodzielności i samowystarczalności jest kolejnym ważnym dla seniorów obszarem. Są oni regularnie informowani w zakresie usług społecznych, alarmowani o zagrożeniach związanych z nowymi technologiami, ale także informowani o zdrowym stylu życia oraz odpowiednich dla nich zajęciach.
Każdego roku stowarzyszenie organizuje Festiwal Seniorów. Średnio odwiedza go około 1000 seniorów, z czego co najmniej połowa osób z wielu różnych regionów ma zapewniony transport przez stowarzyszenie, w tym osoby z niepełnosprawnościami.
Działania stowarzyszenia są wspierane przez wielu partnerów i dobrowolnych darczyńców. Ważnymi partnerami są na przykład UE, MAS Chrudimsko, miasto Chrudim, miasto Chrast, Ecomonitor, region Pardubice i inni.
Fuori di Zucca to forma spółdzielni socjalnej z Perugii (z włsokiego APS - Associazione Di Promozione Sociale), która zostało założone w 2016 r. przez organizację pozarządową Tamat i we współpracy ze stowarzyszeniem Fiorivano le Viole. Celem Fuori di Zucca jest upowszechnianie koncepcji niezależnego i nieskomercjalizowanego handlu żywnością. Cel ten osiągany jest poprzez: aktywną promocję i wsparcie bezpośredniej wymiany między producentem a konsumentem; wzajemny szacunek oraz uczciwe wynagrodzenia dla pracowników w całym łańcuchu produkcyjnym; etyczną i zrównoważoną produkcję; wymianę informacji na temat powiązań między żywnością a zdrowiem ; a także współpracę społeczną.
Główną działalnością prowadzoną obecnie przez stowarzyszenie jest Grupa Solidarnych Nabywców (G.A.S.). "G.A.S. to grupy ludzi, którzy organizują się, aby wspólnie kupować żywność lub produkty codziennego użytku. Zakupy dokonywane są zgodnie z zasadą solidarności, co prowadzi do preferowania małych i lokalnych producentów, którzy szanują środowisko i ludzi, z którymi nawiązują bezpośrednie relacje". (http://www.economiasolidale.net/content/cose-un-gas).
G.A.S. został założony w 2016 roku przez grupę pięciu osób w celu stworzenia małej społeczności, która kupowałaby w sposób świadomy i alternatywny. Pierwszym krokiem było zdefiniowanie filozofii G.A.S. i ustalenie wymagań potrzebnych do zidentyfikowania producentów, z którymi można się skontaktować. Kluczowe zasady na których opiera się Grupa Nabywców zostały podsumowane poniżej:
- grupa jest zarządzana bezpośrednio przez członków-konsumentów, a nie przez producentów
- relacja producent-konsument jest bezpośrednia i oparta na wzajemnym zaufaniu, stałym dialogu i aktywnym uczestnictwie w życiu GAS;
Inicjatywa GAS Fuori di Zucca jest odpowiedzią na potrzebę pozyskiwania "zdrowych" towarów z pobliskich obszarów wiejskich, nawet w ramach skomplikowanej logistyki historycznego miasta, takiego jak Perugia. Dzięki kolektywnemu zarządzaniu wolontariuszami i decyzji o nie dodawaniu żadnych marż do produktów, GAS pozostaje ekonomicznie dostępny dla osób o niskich dochodach, kwestionując tym samym coraz bardziej powszechne przekonanie propagowane przez duże sieci handlowe, że "ekologiczne" oznacza "drogie" i jest zarezerwowane dla bogatych.
Od 2018 r. Fuori di Zucca uruchomiła również program "Fuori Dispensa", zapewniający wsparcie osobom potrzebującym poprzez cotygodniowe dostawy żywności pochodzącej z GAS. Działanie to jest ułatwione dzięki składkom członków i producentów.