Republika Czeska dąży do ulepszenia swoich strategii gospodarki wodnej, aby zatrzymać więcej wody w naturalnych krajobrazach, jak określono w "Krajowym planie działania". Inicjatywa ta ma na celu naprawienie błędów z przeszłości, kiedy to główny nacisk kładziono na szybkie odprowadzanie wody poprzez rozległe systemy odwadniające zaprojektowane w celu przygotowania pól uprawnych do intensywnego rolnictwa. Takie praktyki doprowadziły do znacznej rocznej utraty wody, około 10 milionów metrów sześciennych z krajobrazu, podkreślając pilną potrzebę przejścia na zrównoważoną gospodarkę wodną.

Rewitalizacja cieków wodnych polega na skorygowaniu niewłaściwego zarządzania kontrolą przepływu w przeszłości, aby przywrócić je do stanu bliższego naturalnemu, a tym samym przywrócić naturalne funkcje ekosystemów wodnych. Proces naturalizacji cieków wodnych i obszarów zalewowych, zarówno na terenach otwartych, jak i miejskich, łączy ochronę środowiska z celami gospodarki wodnej. W wielu przypadkach prowadzi to nie tylko do odbudowy ekologicznej, ale także zwiększa retencję wody w krajobrazie w celu zwalczania suszy i pomaga w kontrolowaniu i łagodzeniu skutków powodzi.

Rewitalizacja, której celem jest naturalizacja cieków wodnych i zarządzanie obszarami zalewowymi wymaga zazwyczaj nakładów inwestycyjnych i jest inicjowana w oparciu o szczegółowy plan opracowany przez certyfikowanego specjalistę ds. wodociągów. Dzieję się to z reguły po przeprowadzeniu kompleksowych konsultacji w zakresie gospodarki wodnej. 

Proces ten wykorzystuje dogłębne zrozumienie morfologii rzeki i specyficznego typu hydromorfologicznego rzeki w celu zaprojektowania modyfikacji, które są zgodne z naturalnym stanem cieku wodnego. Podejście to obejmuje analizy hydromorfologiczne i jakości wody, oparte na naturalistycznej ocenie docelowego obszaru. Co więcej, projekt opiera się na obszernych danych historycznych na temat wcześniejszych konfiguracji cieku wodnego i analizach porównawczych z podobnymi odcinkami tych samych lub podobnych rzek, które pozostały nietknięte interwencjami technicznymi, zapewniając, że prace renowacyjne są świadome i skuteczne.

Republika Czeska ma zaplanowaną strategię rewitalizacji rzek i potoków. We wspomnianym przypadku rewitalizacja cieku wodnego o nazwie "Bukovka" jest bardzo imponującą interwencją w krajobraz. Inicjatywę rewitalizacyjna w gminie Živanice, zakłada bowiem, iż strumień "Bukovka" powrócić do naturalnego kształtu . Dodatkowo planowane są prace nad budową siedmiu małych zbiorników wodnych (trzy z nich z możliwością przepływu wody) oraz powiększenia terenów podmokłych stanowiących główny cel rewitalizacji.
 
W przeszłości naturalny ciek wodny Bukovka został wyprostowany i wypełniony betonowym materiałem, co nie pozwala na wchłanianie wody do gleby. 
Priorytetowym celem rewitalizacji rzeki było przywrócenie nurtu do jej historycznego i naturalnego stanu. Dzięki temu możliwe było zwiększenie retencji wody. Jednym z głównych czynników poprawiających retencję wody w krajobrazie są przede wszystkim sieć drzew oraz gęsta i zwarta roślinność. Szorstkie dno strumienia i jego falowanie, tj. wydłużenie i złagodzenie podłużnego nachylenia brzegu, spowolniło przepływ wody, a tym samym wydłużyło czas przepływu wody przez ten odcinek. W meandrach spowolniona woda może lepiej przesiąkać do otaczających gruntów i tworzyć mokradła i stawy w sąsiednich zagłębieniach. 

Warto zauważyć, że do umocnienia strumienia został użyty cement hydrauliczny, który z natury jest gładki. Z punktu widzenia samooczyszczania się wody jest to zjawisko negatywne. Badania wykazały, że w kotekscie oczyszczania wody, dno pokryte kamieniami ma półtora raza lepszą powierzchnię, od tej pokrytej betonem. Efekt samooczyszczania jest więc lepszy i uzależniony jest od czasu kontaktu wody z powierzchnią dna.

W ramach inicjatywy zaniedbana część miasta doczekała się rewitalizacji, a mieszkańcy znaleźli tam przyjemne miejsce do wypoczynku.

https://cs.wikipedia.org/wiki/Niva_Bukovky_u_%C5%BDivanic

https://cesko.wiki/Niva_Bukovky_u_%c5%bdivanic/
 

BEZPOŚREDNIE SDG :

Czysta woda i warunki sanitarne (SDG 6)

POŚREDNIE SDG:

Promowanie zrównoważonych ekosystemów lądowych i zwiększenie bioróżnorodności (SDG 15) 
Zrównoważone i bezpieczne osiedla ludzkie (SDG 11)

Uzasadnienie:

SDG 6 - Dzięki właściwej gospodarce wodnej możliwe jest zatrzymanie wody w glebie i podniesienie poziomu wód gruntowych.
SDG 15 - Przywrócenie naturalnej bioróżnorodności i poszerzenie ekosystemu.
SDG 11 Wspieranie procesu budowania zrównoważonych społeczności wiejskich.
 

1.    Jakie pozytywne efekty przynosi rewitalizacja rzek?
2.    Jakie negatywne skutki wywołuje użycie betonu w infrastrukturze miejskiej ?
3.    Które czynniki zwiększają retencję wody?

Naturalna funkcja krajobrazu została wzmocniona, a bioróżnorodność przywrócona. Opisana rewitalizacja poprawiła różnorodność siedlisk i warunki życia organizmów wodnych.

Jiří Janoš, Michaela Vachunová and Roxana Vachunová
Spolek absolventů a přátel zemědělské školy v Chrudimi z.s.