Renaturyzacja i Meandryzacja: Odtworzenie Naturalnego Kształtu Rzeki
Projekt rewitalizacji rzeki Białej w Białymstoku nie tylko skoncentrował się na oczyszczeniu wód i przywróceniu zaniedbanego obszaru. Istotną częścią przedsięwzięcia było wprowadzenie renaturyzacji, czyli przywrócenie naturalnych procesów ekosystemowych. Działania obejmowały meandryzację, czyli tworzenie zakoli i krętych zakrętów na odcinku rzeki, gdzie wcześniej biegła prosto. To przyczyniło się nie tylko do przywrócenia pierwotnego charakteru rzeki, ale także stworzyło bardziej zróżnicowany i ekologiczny środowiskiem życia dla flory i fauny.
Dodatkowo, odtworzono starorzecze, co stanowiło dodatkowy obszar retencyjny, zatrzymujący wodę w okresach intensywnych opadów. Dzięki temu rzeka zyskała zdolność do magazynowania wody, co wpłynęło na minimalizację ryzyka wylewów.
W celu kontroli poziomu wody w rzece zastosowano zastawkę piętrzącą. To mechaniczne urządzenie regulujące przepływ wody i utrzymujące optymalny poziom wód na danym odcinku rzeki. Dzięki zastawce piętrzącej możliwe było precyzyjne dostosowanie poziomu wody do zmieniających się warunków atmosferycznych i zapobieganie ewentualnym niebezpiecznym wylewom. Ostateczny efekt to zwiększenie bezpieczeństwa okolicznych obszarów miejskich.
Inwestycja nie tylko przyczyniła się do stworzenia estetycznego otoczenia, ale także była reakcją na zmieniające się warunki klimatyczne. Coraz częstsze i intensywne opady deszczu stanowiły wyzwanie dla miejskich systemów wodnych. Prace przy rzece Białej miały na celu dostosowanie się do tych zmian poprzez stworzenie zbiornika retencyjnego, który skutecznie kontroluje przepływ wód, minimalizując ryzyko powodzi.
Efekty prac są już widoczne krótko po zakończeniu projektu. Pojawiły się nowe gatunki ryb, roślin i ptaków, a przyrodniczo cenne obszary zaczęły przyciągać mieszkańców i turystów. Zagospodarowanie terenów nad rzeką, takie jak ścieżki rowerowe, przywrócenie naturalnego charakteru miejsca i utworzenie zielonych enklaw, sprawiły, że rzeka Biała stała się miejscem przyjaznym dla mieszkańców Białegostoku.
Inwestycję sfinansowano z budżetu miasta Białegostoku, zaś prace zostały wykonane w 2015 i 2016 r.
Przebudowa koryta rzeki Białej – zrealizowana przez Miasto Białystok – znalazła się wśród trzech projektów nagrodzonych w 2022 r. w konkursie Generalnej Dyrekcję Ochrony Środowiska na Polską Nagrodę Krajobrazową.

https://www.bialystokonline.pl/rzeka-biala-odzyskala-stare-koryto-inwestycje-doceniono-po-6-latach,artykul,132759,1,1.html
https://www.bialystok.pl/pl/wiadomosci/aktualnosci/przebudowa-rzeki-bialej-doceniona.html
https://inzynierbudownictwa.pl/renaturyzacja-rzek/
 

Bezpośrednie SDG
Czysta woda i warunki sanitarne (SDG 6)

Pośrednie SDG: 
Cel 11. Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu

Uzasadnienie:
Działanie spełnia cel 6.6. Do 2020 r. ochrona i odbudowa ekosystemów wodnych, w tym gór, lasów, terenów podmokłych, rzek, warstw wodonośnych i jezior.
Wskaźnik: 6.6.1 Dalekosiężna poprawa zasięgu ekosystemów wodnych.

1. Jaki wpływ na środowisko ma hodowla zwierząt na mięso?
2. Jaki wpływ na zdrowie człowieka ma nadmierne spożycie mięsa?
3. Jak ja, poprzez moją dietę, mogę zadbać o środowisko?

Piotr Znaniecki
Fundacja SocLab